Spreidingswet asielzoekers gaat ongewijzigd naar de Kamer
De spreidingswet voor de opvang van asielzoekers wordt begin volgende week ongewijzigd naar de Tweede Kamer gestuurd. De ministerraad is vrijdag akkoord gegaan met het wetsvoorstel dat moet zorgen voor een meer evenwichtige verdeling van asielzoekers over het land. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken) heeft de forse kritiek van onder meer de Raad van State op zijn eerste voorstel terzijde geschoven.
De ‘wortel’ en ‘stok’ blijven. Gemeenten kunnen extra, vrij besteedbaar, geld krijgen als zij vrijwillig zorgen voor structurele opvangplekken. Het moet daarbij om minstens honderd plekken gaan die vijf jaar beschikbaar zijn. Als deze vrijwillige ronde onvoldoende plekken voor asielzoekers oplevert, moeten die in de provincie onder gemeenten worden verdeeld. Gemeenten die vanaf nu vrijwillig extra plekken realiseren krijgen, als de wet eenmaal is aangenomen, met terugwerkende kracht de bonus, zegt Van der Burg.
Binnen een provincie kunnen gemeenten onderling ‘uitruilen’, als er maar voldoende opvangplekken komen, zo stelt Van der Burg in zijn wetsvoorstel. De ene gemeente kan bijvoorbeeld asielzoekers onderdak bieden, terwijl een andere gemeente statushouders gaat huisvesten. Dat zijn asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben en daarmee recht op een woning. Als ook die ronde onvoldoende oplevert, kan de staatssecretaris zelf gemeenten dwingen opvangplekken te regelen. Hij neemt dan een besluit over de verdeling van de benodigde opvangplekken.
Van der Burg wilde de wet al op 1 januari 2023 laten ingaan. Hij durft geen nieuwe invoeringsdatum te noemen. „Als ik reëel ben gaat het nog wel even duren”, zei Van der Burg na afloop van de ministerraad. Hij gaat aan de voorzitter van de Tweede Kamer vragen het wetsvoorstel zo snel mogelijk te behandelen.
Binnen de coalitie, en vooral binnen zijn eigen VVD, is lang gesteggeld voordat de neuzen dezelfde kant op stonden. Begin februari kwam de Raad van State (RvS) met een uiterst kritisch advies op het wetsvoorstel. De wet was „onnodig complex” en lastig uitvoerbaar. Van der Burg deed er weken over om de Raad van State van repliek te dienen.
Van der Burg heeft onder meer het advies van de RvS niet opgevolgd omdat een aangepast voorstel niet door de Tweede Kamer zou komen. Daarnaast is de wet wel uitvoerbaar, benadrukt hij. „Zonder deze wet komt die eerlijke spreiding er niet.”
„Als de staatssecretaris ervoor kiest onze opmerkingen niet over te nemen, dan is dat niet aan ons”, laat een woordvoerder van de Raad van State desgevraagd weten. „Het is niet onze rol hier nu verder iets van te vinden.” De Raad adviseert over wetsvoorstellen en daarna is het „aan de politiek, aan het parlement om dat verder te behandelen.”
