De EU-lidstaten gaan samen een miljoen artilleriegranaten leveren, zo is de bedoeling. Ze worden gebruikt voor zwaar geschut als de pantserhouwitsers die onder meer Nederland eerder heeft geleverd. De Russische invasie is uitgemond in een slijtageslag waarbij Rusland probeert met zijn surplus aan munitie en mensen de overhand te krijgen. Oekraïne probeert slimmer en zuiniger te werk te gaan, maar verbruikt toch meer dan het aangevoerd krijgt.

De granaten van 155 of 152 millimeter die de EU-lidstaten nog op voorraad hebben moeten zo snel mogelijk naar Oekraïne, onderstreept Brussel al maanden. Maar dat is bij lange na niet genoeg, beseffen ze. De aanvoer moet worden verzekerd met extra bestellingen en investeringen in de groei van de danig geslonken wapenindustrie.

Om die op poten te krijgen moet de EU de gezamenlijke contracten afsluiten bij eigen fabrikanten, vinden landen als Frankrijk. Maar Nederland wilde dat niet afspreken als producenten van elders misschien sneller zouden kunnen leveren. „Snelheid staat voorop”, benadrukte defensieminister Ollongren steevast. Maar met toezeggingen van de Europese industrie in de hand kon Nederland worden gerustgesteld, zeggen diplomaten in Brussel.

Haast is geboden om te voorkomen dat Oekraïne de uitputtingsslag verliest, klinkt het alom. EU-landen moeten granaten van de plank snel kunnen leveren, maar het bestellen van nieuwe kost normaliter zomaar een jaar. En het is eind mei voor een gezamenlijk contract met fabrikanten kan worden gesloten, denken hoge EU-bronnen.

De artilleriemunitie die Oekraïne dit jaar nodig heeft kost in totaal al gauw 4 miljard euro. Bij dat bedrag kan de EU wel in de buurt komen, verzekerde buitenlandchef Borrell eerder. De EU-landen gebruiken 1 miljard euro uit hun ‘wapenfonds’ voor de levering van restanten uit eigen arsenalen en daarbovenop 1 miljard euro voor de gezamenlijke inkoop van nieuwe granaten.

Met die 2 miljard in totaal worden aankopen van de lidstaten maar voor iets meer dan de helft vergoed. Ze zullen in totaal dus toch voor bijna het dubbele bedrag munitie inslaan en aan Oekraïne leveren. Bovendien kunnen de landen samen een lagere prijs bedingen bij leveranciers en dus meer kopen, hopen ze.

Tot voor kort gold het als haast ondenkbaar dat de EU-landen samen munitie zouden inkopen.