In een petitie die Zeeuwse SGP-jongeren op 14 maart indienden, wordt gepleit voor een groenere SGP-koers. De petitie werd in ontvangst genomen door waterschapsbestuurder Gert van Kralingen en de Zeeuwse gedeputeerde Harry van der Maas. Ik ken beide heren als integere politici die de belangen van natuur en landschap zeker niet zomaar zouden verkwanselen. Is de petitie dan overbodig? Was dat maar waar. Er valt op veel keuzes van de SGP het nodige af te dingen als het om de zorg voor de schepping gaat. Er is veel meer nodig dan een kleine accentverschuiving.

Oranjezon

Met toch wel enig ongemak wil ik drie voorbeelden geven van keuzes die mijns inziens getuigen van onvoldoende zorg voor de schepping. Een op provinciaal, een op nationaal en een op Europees niveau. Vooropgesteld: het gaat er niet om politici die ik op andere gebieden zeer waardeer de maat te nemen. Maar het gaat om een aangelegen punt dat ook voor de SGP zelf van belang is. Er zijn best veel mensen die de SGP teleurgesteld de rug toekeren, juist om de vaak eenzijdig op de economie gerichte koers.

Onlangs verscheen een opinieartikel van drie Zeeuwse SGP-statenleden waarin, aan de hand van enkele slecht gekozen voorbeelden, natuurorganisaties verweten werd dat teveel gebieden worden afgesloten. Er werd bijvoorbeeld geklaagd over voor fietsers afgesloten dijkvakken. Daarbij werd gesuggereerd dat steeds meer dijkvakken ontoegankelijk zijn. De werkelijkheid is echter dat er meer fietsmogelijkheden op de zeedijken zijn dan ooit. Daar waar dat onevenredige schade aan de vogelstand veroorzaakte, zijn stukjes dijk afgesloten. Maar het is nog maar enkele decennia geleden dat fietsen op de zeedijk vrijwel overal onmogelijk was. Let wel: het gaat hier niet om een marginale kwestie, maar om de vogelpopulaties van de Deltawateren. Die zijn voor meer dan dertig soorten van internationaal belang!

Dat er maatregelen genomen worden om in sommige gebieden de bezoekersstroom in te dammen, klopt overigens wel. De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat recreëren in de natuur een enorme vlucht genomen heeft. Ter illustratie: een kwetsbaar duingebied als Oranjezon had jarenlang 12.000 tot 14.000 bezoekers per jaar. Tijdens de coronaperiode liep dat op tot flink boven de 100.000 en dat is sindsdien zo gebleven. Natuurlijk moet een beheerder in dergelijke situaties (publieksvriendelijke!) maatregelen nemen om alles in goede banen te leiden. Als dat geframed wordt als het opleggen van nodeloze beperkingen, door machtige natuurorganisaties voor de machteloze burger, is er heel wat mis.

Weidevogels

Heel wat jaren heb ik studenten begeleid bij onderzoek naar weidevogels. Door toenemende intensivering van de landbouw kwamen die steeds meer in de knel. Het is belangrijk om op te merken dat je dat niet de boer kunt verwijten; het is de keuze van onze hele maatschappij dat de welvaart opgestuwd wordt ten koste van de schepping. De boer is slechts uitvoerder van deze maatschappelijke keuze, soms zelfs tegen wil en dank.

Ik vind het ronduit onbestaanbaar dat een SGP-Kamerlid in de media zonder enige onderbouwing beweert dat de achteruitgang van weidevogels niets te maken heeft met intensivering, maar te wijten is aan de toename van roofvijanden als kraaien en vossen. Overigens spelen die roofvijanden inmiddels wel een rol. Maar een eerstejaarsstudent ecologie weet dat een roofdier (predator) nooit zijn eigen prooisoorten zal uitroeien. Pas als het evenwicht verstoord is en een diergroep (bijvoorbeeld de weidevogels) in de problemen zit, kan het verschalken van prooien (predatie) die problemen nog groter maken. Dat kan elke deskundige vertellen.

Aalscholvers

Als het gaat om het luisteren naar deskundigen op natuurgebied kan er toch wel een tandje bij. Mede op initiatief van de SGP werd in het Europees Parlement een motie aangenomen om aalscholvers af te schieten vanwege vermeende schade aan de visserij. Onwetendheid? Nee. Een deskundige had uitgebreid de moeite genomen om de fractie op de hoogte te stellen van het feit dat het aantal aalscholvers sinds 2011 terugloopt. Bovendien was en is bekend dat aalscholvers voor het overgrote deel vissen op vissoorten die commercieel geen enkele waarde hebben. Los daarvan: is het een uitgemaakte zaak dat bij vermeende economische schade in deze tijd van zwaar onder druk staande biodiversiteit naar het geweer gegrepen moet worden?

En daar zit eigenlijk het ergste pijnpunt. De scheppingsopdracht is bouwen en bewaren. Over bouwen geen enkele zorg; dat komt prima te pas in het straatje van de ”homo economicus”. Bewaren gaat ons heel wat slechter af, getuige het aan de lopende band uitsterven van planten en dieren. Het getuigt van gebrekkig rentmeesterschap, waarbij niet alleen de schepping, maar ook ons eigen belang vooropstaat. De oproep aan de SGP om een groenere koers te kiezen, is bepaald niet overbodig. Wat mij betreft komt er een dikke streep onder.

De auteur was ruim veertig jaar als ecoloog werkzaam bij Het Zeeuwse Landschap.