„Terwijl het Rode Kruis voedselpakketten uitdeelt, roept de minister kerken op om te helpen bij het bestrijden van armoede”, sneert SP-Kamerlid Bart van Kent woensdag over het armoedebeleid van minister Carola Schouten. Hij vindt dat de overheid zelf meer moet doen tegen armoede. „In een ver verleden is ervoor gekozen dat de overheid daarin een leidende taak heeft omdat je op die manier iedereen die hulp nodig heeft kunt bereiken”, zegt hij. „En omdat je dan niet de vermenging krijgt tussen religie en armenzorg.”

Die laatste opmerking schiet CDA’er Hilde Palland in het verkeerde keelgat. Ze vindt het terecht dat armoedebestrijding nu een kerntaak van de overheid is. Maar zij bestrijdt de „veronderstelde vermenging” van religie en armenzorg. „Dat is een verkeerde voorstelling van zaken. Wat daar gebeurt is omzien naar de naaste en dat is zeer waardevol. Dat heeft niks te maken met vermenging van kerk en staat.”

Schamen

„Natuurlijk is wat kerken en het Rode Kruis doen waardevol”, reageert Van Kent. „Maar we moeten ons ook de ogen uit de kop schamen dat het Rode Kruis voedselhulp verleent. Is het dan niet passender dat de minister eerst naar zichzelf kijkt en plannen steunt om het minimumloon fors te verhogen, in plaats van dat ze kerken oproept haar te helpen bij de bestrijding van armoede?”

Andere linkse partijen willen ook dat het kabinet meer doet om armoede te bestrijden. Belast de miljardenwinsten van grote bedrijven, zegt Van Kent. „Kijk niet naar de kerken, maar naar het kapitaal.”

Kernvraag

„Het is niet zo dat ik kerken heb opgeroepen het armoedewerk te gaan doen”, reageert Schouten. „Dat weet de heer Van Kent ook. Ik heb wel gezegd dat ik de kerken zeer dankbaar ben voor wat zij doen. De overheid moet voorzien in bestaanszekerheid. Maar ik ben realistisch genoeg om te weten dat ik sommigen niet kan bereiken of dat sommigen niet naar de overheid willen toekomen. Dan ben ik ongelofelijk dankbaar dat kerken, maar ook andere organisaties die mensen wel weten te bereiken.”

Volgens Schouten heeft het kabinet ook al forse maatregelen genomen om de laagste inkomens te steunen, bijvoorbeeld door het minimumloon en de uitkeringen 10 procent te verhogen

ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder ziet in de discussie tussen SP en CDA „een clash van mensbeelden”. „De kernvraag is: wie zorgt voor wie? Mogen we ten diepste verwachten dat de overheid voor ons zorgt, of dat wij allereerst mogen verwachten dat wij voor elkaar zorgen, en dat de overheid de goede randvoorwaarden schept om het goede leven mogelijk te maken?” Ceder sprak maandag nog met migrantenkerken in Amsterdam. „Er zijn mensen die de overheid niet weten te bereiken. Maar kerken kunnen dat wel.”

Verkeerde beelden

CDA’er Palland ziet in de Kamer „verkeerde beelden” over de scheiding tussen kerk en staat. „Het zijn partners en we kunnen elkaar helpen. Elk met hun eigen verantwoordelijkheid, en zonder vermenging daarin.”

Volgens PvdA’er Barbara Kathmann is er niet zozeer een clash tussen mensbeelden. „Het gaat erom dat de overheid moet zorgen voor een bestaansminimum waarvan mensen kunnen leven. Dat staat helemaal los van organisaties of geloofsgemeenschappen die hele mooie dingen voor elkaar boksen.”

„Ergens is het schaamtevol dat we voedselbanken nodig hebben”, erkent Palland. Maar ook voor de energiecrisis wist de overheid al niet iedereen te bereiken, zegt ze. En dus is het goed dat kerken en andere organisaties zich inzetten. Zij kunnen mensen ook naar loketten van de overheid doorverwijzen.

Dat laat onverlet dat de overheid de armoedebestrijding serieus moet nemen. We moeten kijken of we zulke initiatieven overbodig kunnen maken, stelt ze, „maar in de tussentijd zijn het partners die we keihard nodig hebben”.