BuitenlandMidden-Oosten

Zelfs geestelijken in Iran protesteren nu

Dit protest is anders, bezwoeren velen een paar maanden geleden toen het in Iran voor de zoveelste keer onrustig was en mensen massaal de straat op gingen. Deze keer zou het volk er misschien wél in slagen om de ayatollah en zijn kliek aan de kant te zetten.

Jacob Hoekman
28 January 2023 17:10
Pro-Iraans protest in Londen. beeld AFP, Justin Tallis
Pro-Iraans protest in Londen. beeld AFP, Justin Tallis

Maar nee. Net als al die andere keren in de afgelopen jaren, reageerde het regime van Iran ook nu met bruut geweld op de demonstranten. Die kropen, ook net als afgelopen jaren, in hun schulp. Met als gevolg dat de protesten lang niet meer zo groot in omvang zijn als een maand geleden. Maar het overheidsgeweld gaat vooralsnog gewoon door, de laatste weken vooral in de vorm van doodvonnissen voor mensen die hebben gedemonstreerd.

Nu komt er echter steun uit onverwachte gelederen voor deze demonstranten. Eerder al doken er beelden op van Iraanse agenten die de demonstranten vergezellen in hun protest. Nieuw is nu dat er zelfs Iraanse geestelijken zijn die voorzichtig kanttekeningen plaatsen bij het brute overheidsgeweld waarmee dissidenten de mond wordt gesnoerd.

Dat is opmerkelijk, omdat het Iraanse regime zélf uit geestelijken bestaat. Die denken dus niet allemaal eensluidend. Geestelijken uit de heilige Iraanse stad Qom, het Mekka van Iran, hebben gezegd dat het aanhoudende geweld van overheidszijde moet stoppen en dat de overheid moet luisteren naar de eisen van het volk. Eén van hen is de bekende sharia-expert Mostafa Mohaqeq Damad. Hij vindt dat het grove overheidsgeweld een afwijking is van de islamitische leer.

Damad heeft vooral kritiek op een specifieke beschuldiging die in Iran vaak wordt ingebracht tegen dissidenten: de beschuldiging van ”muharebeh”, ofwel oorlog tegen Allah en zijn profeet. Dat is een loodzware beschuldiging waar in Iran de doodstraf op staat, in overeenstemming met een tekst uit de vijfde soera van de Koran.

Die beschuldiging kan makkelijk worden ingebracht, omdat het regime in Iran als van Allah gezonden wordt gezien en opstand daartegen dus direct een opstand tegen Allah zelf is. Ook bij de doodstraffen die de afgelopen weken in Iran zijn uitgedeeld, is de aanklacht van muharebeh veelvuldig van stal gehaald.

De kritiek van de geestelijken uit Qom is overigens niet dat dit per se verkeerd is. Wel vinden ze dat de rechters die deze straf uitdelen niet bevoegd zouden zijn. Toch kun je tussen de regels door lezen dat sommige critici wel degelijk vinden dat de overheid een toontje lager zou moeten zingen.

Dat dit ook gaat gebeuren, is echter onwaarschijnlijk. Zonder brute machtsuitoefening zou het verhaal voor het sjiitische regime allang uit zijn geweest. Het is voorlopig dus wachten op nóg massalere protesten.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer