Verijdeld complot in Duitsland is bijzonder zorgwekkend
De Duitse politie heeft woensdag 25 leden en aanhangers van een extreemrechtse beweging opgepakt. Zij worden ervan verdacht een complot te hebben beraamd om het parlement te bestormen en de regering omver te werpen.
Het was een van de grootste antiterreuroperaties in de Duitse geschiedenis. En blijkbaar ook een van de succesvolste. Want volgens de Duitse justitie heeft het optreden van de politie vergevorderde plannen van de militaire tak van de zogenoemde Reichsbürger verijdeld. Zo zouden de terroristen de bestorming van de Bondsdag al in het geheim met wapens hebben geoefend. De aanval op het parlement zou gepaard moeten gaan met het gijzelen van volksvertegenwoordigers en het platleggen van de stroomvoorziening.
De Reichsbürger zijn geen onbekende voor de Duitse autoriteiten. De groep erkent de Bondsrepubliek Duitsland niet en vindt dat de Duitse wetten niet op hen van toepassing zijn. Zij leven nog altijd met de gedachte dat de grenzen van het Duitse Rijk van voor de Tweede Wereldoorlog –of zelfs nog verder terug– zouden moeten gelden.
De veiligheidsdiensten houden de groep doorgaans scherp in de gaten vanwege de extreemrechtse ideeën die een deel van de leden koestert. De vergevorderde plannen voor een staatsgreep voegen nu een nieuw en zeer onrustbarend element toe aan de toch al vaak dubieuze sympathieën van veel Reichsbürger.
Die onrust hangt ook samen met de achtergrond van de in totaal 52 verdachten die de Duitse justitie in het vizier heeft. Vooral het feit dat zich daar diverse oud-militairen en zelfs een actief lid van een speciale eenheid bij zitten, laat het serieuze karakter van deze dreiging zien.
Het is bovendien bijzonder zorgelijk dat radicale elementen in een democratische rechtsstaat op een georganiseerde manier werken aan het omverwerpen van de regering. De verdachten beschikken ook over de middelen om hun plannen kracht bij te zetten. Want naar schatting 1000 van de circa 19.000 aanhangers van de Reichsbürger-beweging beschikken over een wapenvergunning.
Overigens blijven die zorgen niet tot Duitsland beperkt. Dat heeft de bestorming van het Amerikaanse Capitool, begin vorig jaar, pijnlijk duidelijk gemaakt. En ook in Nederland zorgden de speculaties van FvD-Kamerlid Gideon van Meijeren over het ten val brengen van de regering voor de nodige beroering.
Hier ligt in de eerste plaats een taak voor politie en justitie om dit soort groeperingen nauwlettend in de gaten te houden en hard op te treden als dat nodig is. Daarin hebben de Duitse veiligheidsdiensten deze week uitstekend werk verricht.
Maar meer nog is het de zaak de voedingsbodem voor het ontstaan van subversieve ideeën weg te nemen en polarisatie in de samenleving tegen te gaan. Dat is aanzienlijk ingewikkelder.