Wat heeft de rechter precies beslist?

De rechtbank oordeelde dat het niet erkennen van een huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht in strijd is met het discriminatieverbod. Momenteel wordt in Aruba en Curaçao het homohuwelijk „als strijdig met de goede zeden” verworpen. In de uitspraak van dinsdag beveelt de rechter de ambtenaar van de burgerlijke stand mee te werken aan zo’n huwelijk.

Waarom werd het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht niet al eerder ingevoerd op Aruba en Curaçao?

In Nederland kunnen homo’s en lesbiennes sinds 2001 trouwen. Op de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba, die in 2010 de status van aparte gemeenten kregen, geldt in principe de Nederlandse wetgeving. Sindsdien is daar het homohuwelijk dus toegestaan. Voor Aruba, Curaçao en Sint-Maarten ligt dat anders: zij zijn autonome landen binnen het koninkrijk en zijn verantwoordelijk voor hun eigen wetgeving. Aangezien een meerderheid van de bevolking tegen het homohuwelijk is, kwam er geen legalisatie.

Veel burgers zitten dus niet te wachten op het homohuwelijk?

Op zowel Aruba als Curaçao is een grote meerderheid van de bevolking religieus: op beide eilanden behoort zo’n 80 procent van de inwoners tot de Rooms-Katholieke Kerk. In 2020 werd een initiatiefwet nog ingetrokken die het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht mogelijk wilde maken. „Wij zijn een katholiek eiland. Op dit moment zijn we er nog niet klaar voor om deze stap te zetten”, verklaarde parlementariër Giselle Mc William toen.

Wat ging er vooraf aan de uitspraak van het gerechtshof?

Op de eilanden worden al jaren zo nu en dan rechtszaken aangespannen rond de gelijke behandeling van echtparen van hetzelfde geslacht. Zo wilden Charlene Oduber en Ester Lamers, die in Rotterdam waren getrouwd, zich op Aruba inschrijven als echtpaar. Na een jarenlange juridische strijd werden ze in het gelijk gesteld.

Sinds 2016 kunnen paren van hetzelfde geslacht op Aruba een geregistreerd partnerschap aangaan. Op Curaçao is dit nog niet mogelijk. De zaken waarin nu uitspraak is gedaan, zijn aangespannen door twee mensenrechtenorganisaties.

Hoe zijn de reacties op de uitspraak?

Janice Tjon Sien Kie van de Stichting Human Rights Caribbean, initiatiefneemster van de zaak op Curaçao, noemt de uitspraak „een onverwacht sinterklaascadeautje, dat we niet hadden zien aankomen”.

Ook D66-staatssecretaris Alexandra van Uffelen (Koninkrijksrelaties) liet zich positief uit: „Het is goed dat er nu duidelijkheid is voor alle stellen die met elkaar in het huwelijksbootje willen stappen, dat het in ons koninkrijk niet uitmaakt wáár je woont en wie je liefhebt.”

Wat gaat er concreet veranderen?

De uitspraak van de rechter is bindend. Hoewel er in de politiek geen draagvlak is voor het homohuwelijk, zal er aan de uitspraak van de rechter gevolg gegeven moeten worden. Wel kunnen Aruba en Curaçao nog naar de Hoge Raad gaan.