Meter voor meter wint Turkije terrein in Syrië
Het is geen geheim dat Turkije onder president Recep Tayyip Erdogan het liefst de grenzen van het land zou oprekken tot de omvang van het vroegere Ottomaanse Rijk. Nu is dat onmogelijk, maar Erdogan is niet iemand die in onmogelijkheden denkt. Hij kijkt liever naar wat wél kan. Bijvoorbeeld: steeds meer land in het noorden van Syrië in bezit nemen.
Dat is precies wat nu gaande is. Op dit moment zijn er Turkse luchtaanvallen op het noorden van Syrië en Irak gaande, die zomaar kunnen uitlopen in een groot grondoffensief. Die aanvallen zijn officieel het gevolg van een dodelijke aanslag in Istanbul, twee weken geleden. Daarvoor werd in Turkije direct de Koerdische PKK verantwoordelijk gehouden. Een cynicus zou zeggen dat de aanslag wel heel goed gelegen kwam. Het bloedbad biedt Erdogan de perfecte reden om terug te slaan en zo zijn al veel langer bestaande plannen uit te voeren.
Over die plannen hoeft niemand in het duister te tasten. Alleen al de kaart van Noord-Syrië laat zien wat Erdogan wil. In 2016 voerde Erdogan operatie Schild van de Eufraat uit, waarmee hij een groot stuk Syrisch grensgebied ten westen van de Eufraat bezette. In 2018 volgde operatie Olijftak, waarin de Syrische regio Afrin werd bezet. En in 2019 kwam operatie Vredesvoorjaar, waarbij nog eens een groot stuk in de Syrische grensregio onder Turkse overheersing kwam.
De kaart laat zien dat er nu in feite nog twee stukken Syrisch grensland zijn die níét door Turkije worden bezet. Dat is het gebied rond Kobani direct ten oosten van de Eufraat en het gebied in het uiterste noordoosten van het land. Vooral Kobani is belangrijk voor Erdogan, want daarmee kan hij de gebieden die hij nu al bezet aan elkaar verbinden.
Vermoedelijk zijn de bombardementen dan ook de opmaat voor een grondoperatie. Dat Erdogan zo’n operatie wil, vertelde hij afgelopen voorjaar al. Toen kon hij er door grote internationale druk van weerhouden worden, maar of dat nogmaals gaat lukken is de vraag. En áls het al lukt, is het uitstel van executie. Turkije heeft de twee ontbrekende stukken grensgebied nu eenmaal nodig om zijn droom van een zogeheten „bufferzone” in Syrië waar te maken.
Die zone moet niet alleen dienen als een buffer tegen de Koerden in dat gebied, maar vooral als een ideale plek om de miljoenen Syriërs die in Turkije blijven, naar terug te kunnen sturen. Dat is het eigenlijke doel: een etnisch megaproject waardoor onwelgevallige Koerden kunnen worden vervangen door naar Turkije gevluchte Syriërs.
Zelfs als het in de komende weken niet lukt om een succesvolle grondoperatie uit te voeren, kan de wereld ervan overtuigd zijn: zolang Erdogan aan de macht is, blijft het bezetten van de open einden in deze Syrische „bufferzone” een van de belangrijkste Turkse buitenlandse doelen.
