Al vijftig jaar roepen mycologen dat stikstof zeer schadelijk voor de meeste paddenstoelen. „Eindelijk wordt erkend hoe schadelijk het spul is”, zegt kenner Rob Chrispijn. Toch zijn er ook paddenstoelen die juist in aantal toenemen door stikstof. Het heksenschermpje is er een van.

Het oeverplantje houdt van ruig en wispelturig, maar kan niet tegen vies water. Nu de rivieren schoner zijn geworden, is het klein vlooienkruid terug van weggeweest. En of het nu wegspoelt, kopje-onder gaat of verdroogt: klein vlooienkruid weet niet meer van wijken.

De zandhagedis leidde in vroeger tijden een zieltogend bestaan. Natuurbeheerders laten het beestje de afgelopen decennia weer gedijen. Zelfs zo goed dat de rechter vorige week dinsdag bepaalde, dat de Formule 1 mag uitbreiden ten koste van het beschermde reptiel.

De berk, die met zijn witte stam tot de opvallendste en bekendste bomen van Nederland behoort, is een bijzonder succesvolle pioniersoort. Doorgaans wordt hij niet oud; zijn kracht is het razendsnel koloniseren van nieuwe plekken.

Kleine gemene oogjes, een grote, brede bek met voelsprieten en een meterslang slijmerig lijf. Dat is het mysterieuze onderwatermonster dat aan een ongekende opmars bezig is in de Nederlandse wateren. De meerval is helemaal terug van weggeweest.

„De zeearend is een ongelofelijke succes”, jubelt voorzitter Dirk van Straalen van de Werkgroep Zeearend. „Als je dertig jaar geleden had voorspeld dat er nu veertien broedparen in Nederland zouden zijn, had niemand je geloofd. Toch is het zo.”

De Europese hoornaar is terug van weggeweest. Vóór de oorlog was de reuzenwesp redelijk algemeen in Nederland. In de jaren 50 kwam de klad erin en pas na 1980 begonnen de aantallen weer toe te nemen, tot een recordhoogte vorig jaar. Een eenduidige verklaring is er volgens bijen- en wespenkenner Jan Smit niet.

Van een clubje comapatiënten tot een gezonde populatie. Zo omschrijft onderzoeker Sophie Brasseur van Wageningen Marine Research de ontwikkeling van de gewone zeehonden in Nederland. „Het gaat goed, maar we moeten blijven opletten.”