Mobiele telefoon poort naar internet

Na de opwinding gedurende de eerste week, volgt vaak een kater. Bezitters van een peperdure WAP-telefoon zijn het snel beu om te internetten op een scherm van vier of zes regels hoog, tegen een tarief van één tot drie kwartjes per minuut. Want ook al zijn die paar regels snel gelezen, het duurt telkens enkele seconden voordat het volgende scherm verschijnt.

WAP is de afkorting van Wireless Application Protocol, een methode om internetpagina's via een mobiele telefoon te bekijken. Op dit moment biedt alleen KPN die dienst, onder de naam M-info. Een van de mogelijkheden is het opzoeken van een telefoonnummer in de computers van KPN. Maar dat kost tijd: eerst bellen, aanmelden op het computersysteem, gemiddeld zo'n acht schermen doorlopen, en dan een gepriegel op de toetsjes van de telefoon om naam en plaats van de onbekende in te voeren. Zoiets duurt zeker twee minuten. Ook het aanbod van sites via M-info is nog erg beperkt: zo'n veertig stuks.

Trossen los
Toch is het voorbarig om te concluderen dat het niet zo'n vaart zal lopen met de internettelefoons. Twee weken geleden sprak Deloitte & Touche de verwachting uit dat tegen het eind van 2002 meer mensen via WAP gebruik zullen maken van internet, dan via de computer. KPN verwacht dat van de toestellen die het bedrijf dit jaar verkoopt, de helft al voorzien is van WAP. Van de 30 miljoen klanten van het Japanse bedrijf waarmee KPN samenwerkt, NTT DoCoMo, het grootste mobieletelecombedrijf ter wereld, hebben er 8,7 miljoen een internettelefoon; eind vorige maand groeide dat aantal dagelijks met 50.000 klanten.

Deze ontwikkeling betekent een radicale verandering in het denken over internet: het wereldwijde web gooit de trossen los. Want WAP is pas de eerste stap voor het draadloos internetten. De snelheid waarmee de internetinformatie opgehaald wordt, is daarbij de beperkende factor. De huidige GSM-telefoons, ook de nieuwste en duurste modellen, halen nooit meer dan 9,6 kilobit per seconde (kbps), een tempo dat gewone modems zeven jaar geleden al bereikten. Bij die snelheid duurt het verzenden van één A4'tje aan tekst vijf seconden. De huidige ISDN-modems werken met 64 of 128 kbps.

Dat de Japanners zich zo enthousiast abonneren, is niet omdat de snelheid daar hoger is, maar omdat ze bij dit zogenaamde i-modesysteem altijd on line zijn en er dus geen tijd –en geld– verloren gaat met het aanmelden. Bovendien kunnen ze er veel meer mee. Bij veertig sites, zoals KPN die nu biedt, is zoeken naar een restaurant in Schin op Geul zinloos, maar de Japanners hebben toegang tot 16.000 sites. Daarmee kunnen ze mobiel bankieren, reizen, vluchten en concerten boeken, hotel of restaurant reserveren, e-mailen, beurskoersen, strips en informatie over weer en verkeer ophalen, en boeken of cd's bestellen. Op de kleine kleurenschermen van de telefoon zijn zelfs al video's te zien.

Fiets en F-16
De grote sprong moet echter nog komen. Anderhalve week geleden kreeg NTT DoCoMo toestemming van het ministerie van Post en Telecommunicatie om de snelheid met een factor 200 omhoog te schroeven. Het bedrijf begint vanaf eind mei 2001, als een van de eerste ter wereld, met IMT-2000. Computergegevens kunnen dan draadloos met 2 megabit per seconde (Mbps) verzonden worden. Vergeleken met de huidige GSM-snelheid is dat verschil groter dan dat tussen een fiets en een F-16.

Mobiel internetten is daarmee dertig keer zo snel als via een ISDN-modem, zodat de rollen plotseling omgekeerd zijn. Dat betekent beeldtelefoneren met de bankbediende, films bekijken op de fiets en de Encyclopaedia Britannica raadplegen in de bus. Hoe nutteloos dat ook allemaal klinkt, de kans is groot dat het aanslaat, want het is nu eenmaal ”fun”. Medici mogen zich alvast voorbereiden op de muisvingers die dat oplevert. Een meer functionele eigenschap is dat het gesprek zonder storing overschakelt van een huiscentrale naar een antenne of een satelliet, zodat iedereen maar één nummer meer nodig heeft. De mobiele telefoon is –na de mobilofoon en de GSM– toe aan zijn derde generatie, aangeduid als 3G.

De vele afkortingen die nu de ronde doen, maken het knap ingewikkeld om de ontwikkelingen te volgen. IMT-2000 is de afkorting voor International Mobile Telecommunications 2000, een complex aan afspraken tussen landen over deze nieuwe vorm van telefonie, gemaakt door de Internationale Telecommunicatie Unie (ITU) in Genève. UMTS, het systeem waarvoor nu in Scheveningen de frequenties geveild worden, is onderdeel van IMT-2000. Dit Universal Mobile Telecommunications System zoekt naar mogelijkheden om de huidige GSM (Global System for Mobile communications) uit te breiden tot 3G-apparaat. Dat kan met behulp van Code Division Multiple Access, CDMA, een radiotechniek waarbij een gesprek niet op een vaste frequentie plaatsheeft maar gecodeerd uitgesmeerd wordt over een breed frequentiegebied.

Spoorwegnet
Een vergelijking met het spoorwegnet verduidelijkt de afkortingen: het ministerie (ITU) stelt in een nota (IMT-2000) vast dat er behalve de gewone treinen (GSM) een hogesnelheidslijn (3G) moet komen. Een speciale stuurgroep (UMTS) maakt afspraken tussen landen, bijvoorbeeld over de afstand tussen de rails (de afstemming tussen providers, de zogenaamde roaming) en de techniek, waardoor de trein zowel veilig als snel is (CDMA).

In Scheveningen azen nu zes aanbieders op vijf frequentiebanden in het radiogebied tussen 1800 en 2100 megahertz. Toch zal het nog tot 2003 duren voordat het systeem in Nederland werkt. Om die tijd te overbruggen, komen er nog enkele tussenoplossingen voor de GSM-telefoons. High Speed Circuit Switched Data (HSCSD) schakelt als het ware vier GSM-kanalen tegelijk in, waardoor een snelheid van 57 kbps mogelijk is. General Packet Radio Services (GPRS) is gebaseerd op het verzenden van pakketjes informatie –zoals het Japanse i-mode nu al doet– en haalt maximaal 115 kbps.

Mobiele telefoon krijgt een gezicht - 26 oktober 1999