Onbekende lading moeilijk te achterhalen

Yarkoni: Geen witte
Israëli's op rampplek

Dat zei Yarkoni gisteren tijdens een persconferentie in Den Haag. Yarkoni sluit volledig uit dat een Israëliër in een „vreemd wit pak” de zoekgeraakte cockpit-voicerecorder heeft meegenomen, zoals getuigen suggereerden. „Wij willen liever dan ieder ander in de wereld dat de cockpit-voicerecorder wordt gevonden”, beklemtoonde hij. Hij voegde eraan toe dat de Israëlische geheime dienst, de Mossad, „niet betrokken is geweest bij de vlucht.”

Yarkoni overhandigde de parlementaire enquêtecommissie Bijlmerramp gisteren drie vrachtdocumenten (master airway bills) waaruit zou blijken dat de 20 ton lading waarover gedetailleerde informatie ontbreekt, ongevaarlijk is. De commissie had die documenten waarschijnlijk al in bezit.

De gedetailleerde papieren (house airway bills), waarin precies staat uit welke stoffen de 20 ton precies bestond, ontbreken nog steeds. Die voegen volgens Yarkoni echter weinig toe, omdat op de ”master airway bills” al staat dat het niet gaat om gevaarlijke lading. El Al zou ook over de ”house airway bills” moeten beschikken. „Alle vrachtpapieren met informatie over gevaarlijke lading die in Israëlisch bezit waren, zijn aan de Nederlandse autoriteiten overhandigd”, zei Yarkoni.

Volgens El Al-topman Feldshuh zijn de Nederlandse autoriteiten te laat met het onderzoek naar de nog steeds onbekende lading begonnen. In een memorandum aan de enquêtecommissie schrijft hij dat bij El Al pas 5 jaar na de ramp de desbetreffende papieren zijn opgevraagd. Die waren op dat moment niet meer te achterhalen.

Bandopname
De parlementaire enquêtecommissie verhoorde vanmorgen H. Aaij, cargosupervisor bij El Al op Schiphol. Naar alle waarschijnlijkheid is hij de man die de Luchtverkeersbegeleiding informeerde dat in het ramptoestel „gevaarlijke stoffen, giffen, explosieven, bevroren gassen” zouden hebben gezeten. Aaij herinnert zich het bewuste telefoongesprek niet meer, maar stelt na het beluisteren van een bandopname vast: „Volgens mij is het mijn stem.”

Als het zijn stem is, snapt Aaij niet waarom hij juist deze informatie over de lading doorgaf. „Dat was de vracht die op Schiphol was uitgeladen en dus niet meer in het vliegtuig zat.” Hij bevestigt hiermee de lezing dat het om onjuiste informatie ging. „Normaal gesproken print ik voor de gezagvoerder alleen uit wat er aan gevaarlijke stoffen in zit bij vertrek en niet wat er daarvoor heeft ingezeten. Het is absoluut onlogisch, maar het is kennelijk in alle hectiek en stress helaas toch gebeurd.”

Aaij bevestigt dat hij de papieren over gevaarlijke stoffen in de lading op de avond van de ramp op dringend verzoek faxte naar een adres dat hij zich niet meer herinnert. Dat zou kunnen verklaren waarom Schiphol de onjuiste informatie over de gevaarlijke stoffen tegenover brandweercommandant Ernst alsnog corrigeerde.

Geen paniek
Aaij heeft voor de commissie wel een verklaring voor het verzoek dat hij in het telefoongesprek deed om de informatie niet openbaar te maken. „Ik bedoelde dat ze de informatie niet moesten doorgeven aan de pers, wel aan de autoriteiten die de informatie nodig hadden voor de rampenbestrijding. Ik was al de hele tijd platgebeld door persdiensten die de meest obscene vragen stelden. Ik wilde niet geheimzinnig doen, maar aan de andere kant moest er geen paniek worden gezaaid.”

Dat luchtverkeersleiders de informatie vervolgens jarenlang „onder de pet” hielden is volgens Aaij dan ook het gevolg van een „spraakverwarring, een verkeerde vermenging van emoties en gevoelen.” De commissie verhoorde vandaag tien getuigen over de procedures rond de vrachtbrieven van El Al.

„Wij maken dozen
altijd open”

Gifgas, raketten,
parfum en nog meer

De lading