Barak stelt Arafat ultimatum einde geweld
Diplomatiek offensief
voor Midden-Oosten
Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – Terwijl aanhoudend geweld tussen Palestijnen en Israëliërs het vredesproces dreigt te doen mislukken, is een diplomatiek offensief van start gegaan. Vanochtend arriveerde de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Ivanov, in Syrië. De Palestijnse leider Arafat overlegt vandaag met de Egyptische president Mubarak. VN-topman Kofi Annan wordt vandaag in Israël verwacht. De Israëlische premier Ehud Barak heeft Yasser Arafat tot vanavond de tijd gegeven het Palestijnse geweld te stoppen.
Ivanov zal besprekingen voeren met president Bashar al-Assad en minister van Buitenlandse Zaken Farouk al-Sharaa. De bedoeling is dat hij later op de dag naar Beiroet vliegt. Misschien gaat hij daarna door naar Israël. De Amerikaanse president Bill Clinton heeft intensief contact gehad met Barak en Arafat. De Israëlische kabinetssecretaris Yitzhak Herzog meldde dat Clinton beiden heeft uitgenodigd voor een topontmoeting morgen. Amerikaanse functionarissen zeggen niets van een dergelijke uitnodiging te weten.
Terwijl Israël gisteren begon aan de viering van Grote Verzoendag (Jom Kippoer) duurde het geweld voort: in Jeruzalem, Nazareth en Hebron werden stenen gegooid en schoten gewisseld.
Bij botsingen tussen Joodse en Arabische jongeren in Nazareth stierf een Israëlische Arabier nadat hij door een kogel in de borst was geraakt. Zeven anderen raakten ernstig tot levensgevaarlijk gewond. De politie zei alleen traangas te hebben gebruikt om de vechtenden te scheiden en kondigde een onderzoek aan. Arabische leiders in Nazareth riepen een algemene staking uit en drie dagen rouw. In Hebron raakten vier Palestijnen gewond. Aan de kant van een weg op de Westoever werd gisteren het stoffelijk overschot gevonden van een Joodse kolonist. De uit de Verenigde Staten afkomstige rabbijn Hillel Lieberman was volgens de politie door Palestijnen doodgeschoten.
Het geweld tussen Israëliërs en Palestijnen kostte de afgelopen elf dagen zeker 97 levens. Palestijnse functionarissen toonden zich niet onder de indruk van het ultimatum van premier Barak om een einde te maken aan het geweld omdat anders het vredesproces zal eindigen. Volgens de Palestijnen moet juist Israël een eind maken aan het geweld, dat uitbrak na een demonstratief bezoek van de Israëlische 'havik' Ariel Sharon aan de Tempelberg in Jeruzalem, waar de Al Aqsa-moskee en de Rotskoepel staan. Zij eisen dat Israël zich neerlegt bij een resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties voor een internationaal onderzoek.
Barak kwam met zijn ultimatum nadat zaterdag in Nablus op de Westoever het Graf van Jozef door een uitzinnige Palestijnse menigte met houwelen was vernield en in brand gestoken. In het complex was een jeshiva gevestigd, waar overdag zo'n dertig Joodse studenten les kregen. Het Israëlische leger had het complex zaterdagochtend ontruimd.
De bewaking werd overgedragen aan de Palestijnse veiligheidsdienst. Deze voorkwam niet dat gewapende Palestijnen zich tussen de menigte mengden de mensen opzweepten en tot geweld aanzetten. Vervolgens stortte de menigte zich op de tombe. De gouverneur van Nablus, Mahmoud Aloul, deed een vergeefs beroep op zijn mede-Palestijnen om dit monument uit het verre verleden onaangetast te laten. De Israëlische radio berichtte gisteren dat de burgemeester van Nablus, Ghassan Shakaa, heeft beloofd dat het complex zo spoedig mogelijk wordt gerestaureerd.
De Palestijnen veegden aanvankelijk de vloer aan met Baraks ultimatum, maar deden gisteren voornamelijk ontwijkend.
Ook aan Israëls noordgrens met Libanon is het onrustig. Leden van de islamitische terreurbeweging Hezbollah namen in het zuiden van het land drie Israëlische militairen gevangen.
Daarop versterkte Israël de troepen aan de grens. Barak zei Syrië verantwoordelijk te houden voor vijandige acties vanuit Libanon. Er worden pogingen ondernomen een gevangenenruil tot stand te brengen.
Noodregering
Ondertussen stelde Baraks nationaal veiligheidsadviseur, generaal-majoor Uzi Dayan, gisteren dat een verdere escalatie van het geweld Israël tot het besluit zou kunnen brengen om Palestijnse bevelhebbers uit te schakelen. „We zouden, wat mij betreft, zelfs het hoofdkwartier kunnen aanvallen van degenen die verantwoordelijk zijn voor deze situatie”, zei Dayan voor de Israëlische radio.
Barak heeft zijn kabinet opgeroepen bijeen te komen zodra Jom Kippoer vandaag bij zonsondergang eindigt. Naar verluidt heeft hij hardliners gepolst over de vorming van een noodregering. Normaal valt met het ingaan van het Jom Kippoer-vasten een grote stilte over het land. Radio- en televisieuitzendingen worden gestaakt en het autoverkeer stilgelegd. Wegens de verslechterde veiligheidssituatie is een noodmaatregel van kracht.
V-raad keurt acties tegen Palestijnen af
„Het wordt hier een grote chaos”
Hezbollah pakt drie Israëli's op
Marokkanen solidair met Palestijnen
