Ik wil net een slok van mijn inmiddels koud geworden koffie nemen als de verpleegkundige belt. In korte, bondige zinnen meldt ze me dat de ambulance eraan komt met Anna van 3 jaar oud. „Blanco voorgeschiedenis. Heeft een onbekende hoeveelheid tamoxifentabletten opgegeten. Vitale functies momenteel stabiel. Over tien minuten zijn ze hier.”

Paniek

In het geval van Anna gaat het dus om een mogelijke vergiftiging met tamoxifentabletten. Tamoxifen is een medicijn dat de werking van het vrouwelijk hormoon oestrogeen remt en vaak wordt ingezet bij de behandeling van borstkanker. Niet bedoeld voor een 3-jarige peuter dus. Voor wie de tabletten dan wel bestemd zijn en hoe deze ongewenste en onbedoelde consumptie heeft kunnen gebeuren, is van later zorg, want over een paar minuten zal de ambulance Anna bij ons afleveren.

In allerijl zoeken we de website van het vergiftigingencentrum op om een inschatting te kunnen maken van wat ons mogelijk te wachten staat. De potentiële gevolgen van een tamoxifen-intoxicatie zijn serieus; er kunnen zich ernstige hartritmestoornissen voordoen, afhankelijk van de hoeveelheid en de sterkte van de ingenomen tabletten. Snel treffen we de nodige voorbereidingen. Zijn er genoeg hulptroepen in de buurt zoals de spoedeisendehulparts of de anesthesioloog? Welke medicatie hebben we mogelijk nodig en in welke dosering op basis van een geschat gewicht van een 3-jarige peuter? Is de kinderdefibrillator in de buurt?

Als Anna wordt binnengereden in de crashroom zien we op de brancard een alerte, niet ziek ogende peuter zitten in een paarse prinsessenjurk met glitters en met een zuurstokroze, glimmende tiara in haar gitzwarte haren. Het doet me denken aan de versierde cupcakes die de pedagogisch medewerker vorige week met de zieke kinderen op de kinderafdeling heeft gemaakt. Moeder, twee zussen, een broer en oma volgen in haar kielzog.

Moeder heeft een leeg medicatiedoosje in haar hand. De paniek is zichtbaar in haar ogen. Nolvadex®/tamoxifen 30x 20 mg vermeldt het opschrift van het doosje.

Nadat we hebben vastgesteld dat de vitale functies, het hartfilmpje en de bloedwaarden goed zijn, gaat Anna naar de kinderafdeling voor observatie. Opgelucht halen we adem; gelukkig (nog) geen hartritmestoornissen.

Huisapotheek achter slot en grendel

Tijd voor een gesprek met moeder, oma, zussen en broer over de toedracht van dit voorval, terwijl Anna zich opperbest vermaakt met een filmpje op de tablet van haar broer. De niet-Nederlandse achtergrond van het gezin zorgt voor een flinke taalbarrière. Hoeveel tabletten tamoxifen Anna heeft opgegeten, wordt niet duidelijk. „Nee, geen borstkanker in de familie.”

Het kwartje valt als de arts-assistent en ik iets opvangen over spieren en krachtpillen. Vader blijkt dagelijks een cocktail aan eiwitpreparaten, voedingssupplementen, anabole steroïden en dus ook anti-oestrogene middelen te gebruiken in zijn verwoede pogingen om een zo perfect en gespierd mogelijk lijf te kweken. We hopen dat onze uitleg over vergifti-
gingen bij jonge kinderen overkomt en dat de zelf aangelegde huisapotheek van vader in het vervolg niet meer toegankelijk is voor Anna…

Op de kinderafdeling laat Anna zich als een prinses verzorgen door haar zussen en broer, die als gedienstige lakeien om haar heen zwermen. Gelukkig doen zich geen bijzonderheden voor en loopt alles met een sisser af.

De naam Anna is gefingeerd. De auteur is kinderarts bij het Máxima MC