Bekend is dat niet alle coronadoden worden gemeld bij de daarvoor bestemde instanties. Daardoor is de werkelijke sterfte aan het virus groter dan de officiële cijfers doen vermoeden. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie heeft met dit statistische probleem te kampen.

De oplossing: kijk naar de oversterfte in een land. De oversterfte is het aantal sterfgevallen meer dan te verwachten valt op grond van eerdere jaren. Een groot voordeel is dat die methode verschillen in de kwaliteit van registratie tussen landen omzeilt. Dat is precies wat een internationaal team van onderzoekers heeft gedaan.

Impact

Het team berekende de oversterfte van 74 landen en 266 regio’s in 2020 en 2021, en vergeleek die met de sterfte in de jaren daarvoor. Bij sommige landen gingen de onderzoekers zelfs 11 jaar terug in de tijd. Ook compenseerden ze voor de effecten van onder meer hittegolven.

Uit het onderzoek blijkt dat het werkelijke aantal coronadoden wereldwijd tussen 1 januari 2020 en 31 december 2021 geen 5,9 miljoen is, maar 18,2 miljoen – een verschil van factor drie. „De volledige impact van de pandemie is aanzienlijk groter dan de gemelde cijfers aangeven”, concluderen de auteurs van een publicatie die donderdag verscheen in toptijdschrift The Lancet.

De meeste oversterfte vond plaats in de gebieden Zuid-Azië, Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Oost-Europa. Ingezoomd op landniveau was de coronasterfte het hoogst in India (4,1 miljoen sterfgevallen), de Verenigde Staten (1,1 miljoen) en Rusland (1,1 miljoen).

Vier andere landen hebben ook meer dan een half miljoen coronasterfgevallen te betreuren: Mexico (800.000), Brazilië (800.000), Indonesië (740.000) en Pakistan (660.000). Deze zeven landen zijn samen 
goed voor meer dan de helft van de wereldwijde sterfte aan corona.

Onderrapportage

De relatieve sterfte is het hoogst in Rusland en Mexico. Daar bezweken respectievelijk 375 en 325 mensen per 100.000 inwoners aan het virus. De relatieve sterfte in Brazilië is vrijwel gelijk aan die in de Verenigde Staten.

De onderzoekers melden niet specifiek wat de oversterfte in Nederland is. Daarvoor biedt het CBS informatie. Volgens dit statistiekbureau was de oversterfte in 2020 en 2021 bij elkaar zo’n 31.200. Dat komt neer op een relatieve sterfte van 180 mensen per 100.000 inwoners.

Ook in Nederland is er sprake van onderrapportage. Volgens het RIVM zijn er tot nu toe bijna 21.700 meldingen van sterfgevallen door corona; bijna 10.000 minder dan uit de oversterftecijfers blijkt.