Vijf gemeenten krijgen op korte termijn een zogeheten aanwijzing van staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie) om noodopvang voor asielzoekers te bieden. De NOS meldde zaterdag dat Gorinchem een van die gemeenten is. Het zou gaan om noodopvang voor 300 asielzoekers in een voormalig gebouw van de Belastingdienst. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) ving daar van 22 oktober tot en met 19 november ook 300 ontheemden op.

De gemeenteraad zou juist afgelopen donderdag spreken over de optie om 150 asielzoekers nood­opvang te bieden op een cruiseschip aan de Handelskade. Dit punt werd op het laatste moment van de agenda gehaald vanwege de verwachte aanwijzing van het Rijk. Het onderwerp noodopvang staat nu opnieuw genoteerd voor de raadsvergadering van komende donderdag. Er zijn vier opties: geen noodopvang bieden, opvang op een cruiseschip, opnieuw opvang in het voormalige belastingkantoor of opvang op beide locaties.

Op stel en sprong

Fractievoorzitter Pierre Schefferlie van coalitiepartij Democraten Gorinchem zei zaterdag dat Gorinchem „grote bereidheid” heeft om bij te dragen aan opvang. Hij voelt er echter niets voor het voormalige belastingkantoor opnieuw voor noodopvang te gebruiken. „We hebben herhaaldelijk tegen inwoners gezegd dat niet opnieuw te doen. Het is te belastend voor de vooral oudere mensen die er vlak naast wonen.”

Wat Schefferlie betreft, houdt Gorinchem daarom vast aan de optie 150 asielzoekers op te vangen op een cruiseschip. Hij zegt dat de burgemeester niet verplicht is om gehoor te geven aan een aanwijzing voor noodopvang. „Zij is bevoegd daarover zelf een beslissing te nemen.”

De noodkreet van Broekers-Knol dat er op korte termijn een beddentekort dreigt in de asielopvang doet Schefferlie niet alsnog kiezen voor de opvang van 300 asielzoekers in het belastingkantoor. „We zijn aanspreekbaar op onze verantwoordelijkheid, maar de staatssecretaris en het COA hebben lang verzuimd structureel goede opvang te bieden, met een stukje overcapaciteit. Daarom moet er iedere keer op stel en sprong opvang worden geboden. Wij zijn bereid de komende tijd 150 mensen te huisvesten op een schip. Als elke gemeente 150 asielzoekers een plek biedt, zijn er 50.000 nieuwe plekken beschikbaar.”

Veiligheid

Fractievoorzitter Marjo Molengraaf van ChristenUnie-SGP weet van beloften die gedaan zijn aan de buurt rondom het voormalige belastingkantoor. „Maar de nood is nu zo hoog dat we met goed fatsoen geen nee kunnen zeggen tegen een aanwijzing voor opvang op deze locatie.”

Ze noemt het bovendien „van den gekke asielzoekers op een cruiseschip op te vangen terwijl we een leegstaand belastingkantoor hebben dat recent vier weken voor opvang is gebruikt en zo weer in gebruik genomen kan worden. We hebben destijds al gezegd: Zijn die vier weken realistisch? Mensen zijn na die vier weken vertrokken naar alle windstreken, terwijl ze daar prima zaten.”

Molengraaf toont zich ook bezorgd over de veiligheid rond een schip dat zou komen te liggen aan „een steile kade. Als je in het water valt, kom je er niet zomaar uit. Terwijl op zo’n schip allemaal mensen zouden komen uit landen waar het halen van een zwemdiploma niet vanzelfsprekend is.”

Als het gaat om de vraag of noodopvang in zowel het belastingkantoor als op een cruiseschip vanwege de acute nood te overwegen valt, aarzelt Molengraaf. „Als er op dat schip alleen volwassenen komen, is het beter te verteren dan wanneer het ook om kinderen gaat. Maar dat zou wel betekenen dat we dan in totaal 450 asielzoekers in Gorinchem krijgen. Dat legt ook weer een extra druk op bijvoorbeeld de zorg. Dat soort zaken moeten we ook meewegen.”

Voor CDA-raadslid Janneke van Oversteeg weegt een aanwijzing voor noodopvang in het oude belastingkantoor zwaar, zegt ze desgevraagd. „Als de nood blijkbaar zo hoog is, heb je eigenlijk geen keus meer. Wat ik wel erg ingewikkeld vind, is dat we eerder dit jaar het besluit hebben genomen dat we geen noodopvang meer wilden in dit pand. Als er een aanwijzing komt, vind ik dat we daaraan moeten meewerken. Maar het geeft wel een zure bijsmaak dat zo’n aanwijzing nodig is omdat in andere gemeenten onvoldoende initiatieven voor noodopvang van de grond komen, terwijl we in Gorinchem al meerdere keren onze verantwoordelijkheid hebben genomen.”

Vrijwilligers

Arjanne Rijneveld is verbonden aan KLIK Gorinchem, een interkerkelijke organisatie die onder meer een maatjesproject heeft opgezet voor statushouders in de stad. Rijneveld nam in oktober de coördinatie op zich van al het vrijwilligerswerk rond de noodopvang. „We werden hiervoor door de gemeente gevraagd.”

Vanuit de kerken werd onder meer een welkomstactie met bloemen georganiseerd. Binnen een week stonden er in totaal meer dan 25 activiteiten op de rails, waarvan een deel uiteindelijk niet kon doorgaan vanwege coronabesmettingen in de noodopvang. „We hebben wel gezocht naar creatieve oplossingen, zoals wandelen met asielzoekers en activiteiten voor kinderen in een overdekte parkeergarage.”

Onder de 139 beschikbare vrijwilligers waren er 32 met een migratieachtergrond. Rijneveld vindt het mooi dat zij zich ook inzetten, omdat ze de taal spreken van de asielzoekers. Na de raadsvergadering van donderdag zal duidelijk worden op welke wijze Gorinchem de komende tijd opnieuw noodopvang zal bieden. Aan vrijwilligers zal het niet ontbreken, zegt Rijneveld. „Wij zijn er klaar voor.”