Het monument staat al jaren niet meer aan de Hoeksche Waardse kant, maar aan de overkant van de Oude Maas bij Barendrecht. Het monument is gemaakt ter nagedachtenis en als eerbetoon aan 23 gesneuvelde militairen van het Derde Grensbataljon. Zij vielen in de eerste dagen van de Tweede Wereldoorlog toen ze ingezet werden om vliegveld Waalhaven op de Duitsers te heroveren. Na de oorlog zetten oud-militairen van het Derde Grensbataljon zich in om hun gesneuvelde kameraden te eren met een monument. Er werd geld ingezameld en op 27 september 1952 werd het monument onthuld bij de Boonsweg, aan de Hoeksche Waardse kant van de brug. Karakteristiek voor het monument is een man die een slang van zich af probeert te houden. De slang is het symbool voor het kwaad, de Duitsers, en de man wijst nadrukkelijk met zijn arm in noordelijke richting, waar de vijand vandaan kwam.

Verplaatst

„Toen de Barendrechtse brug in 1969 werd gesloopt veranderde de Boonsweg in een doodlopend stukje weg”, weet Peter Pot. Hij schreef een boek over de befaamde brug: “Te groot voor een museum”. „Vanaf dat moment stond het monument er wat verloren bij, want er kwam daar niemand meer. Op verzoek van veteranen en met instemming van de burgemeester van Heinenoord is het monument in 1969 verplaatst naar de Barendrechtse kant van de vroegere brug.” Het monument staat in Barendrecht alleen precies andersom, zodat de man met de slang nu richting de Hoeksche Waard wijst. Daarmee suggererend dat het kwaad vanuit het zuiden kwam. Een stukje geschiedvervalsing, zou je kunnen zeggen.

Historische fout

Dominic Hoogsteder Jr. woont sinds 2004 in Oud-Beijerland. Hij is veteraan en voorzitter van het Veteranen Comité Hoeksche Waard. Hij hoorde over het monument en dat raakte hem. „Het is duidelijk dat het gedenkteken aan de verkeerde kant van het water staat. Het hoort zonder twijfel thuis in de Hoeksche Waard, want dáár zijn de slachtoffers gevallen.”

Vanuit zijn vele contacten weet Hoogsteder dat de verplaatsing destijds bij de veteranen „veel pijn heeft gedaan”. Hoogsteder: „Het is een historische fout geweest, het is tijd om dat terug te draaien, uit respect voor de gevallen kameraden.” Hij bracht een mogelijke verhuizing voorzichtig ter sprake op het politieke toneel in Barendrecht en de Hoeksche Waard. „Eigenlijk is het niet eens een gemeentelijke kwestie”, licht Hoogsteder toe. „Het monument is bekostigd door de veteranen en het staat op grond van Rijkswaterstaat. Die ging akkoord en ook tussen de beide gemeenten was er vrij snel overeenstemming.”

Verbazing

In Barendrecht was er wel wat verbazing. „In die ruim vijftig jaar is er elke 4e mei een herdenking geweest. Vanuit de Hoeksche Waard is er nooit ook maar een bosje bloemen gelegd”, reageerde historicus Hans Onderwater in het Barendrechtse huis-aan-huisblad De Schakel. En ook de partij Echt Voor Barendrecht noemde Barendrecht „een waardig rentmeester”. Dat beaamt Hoogsteder voluit. „Er zijn altijd herdenkingen geweest, het monument is keurig onderhouden en het is door een school geadopteerd, niks dan lof.” In ieder geval wordt Defensie bij de verplaatsing betrokken. Hoogsteder ziet het al voor zich: „Een mooie leeropdracht voor de Genie: „Hoe transporteer je een monument van 2,5 meter hoog en zo’n 1000 kilo?”. Het mooiste zou zijn over het water van de Oude Maas, dan doe je het helemaal in stijl.”

Respect

Waar het monument een nieuw plekje krijgt, is nog niet duidelijk. Met de gemeente Hoeksche Waard is het Veteranen Comité HW volop in overleg. „De gemeente en zeker burgemeester Van Hemmen denken enthousiast mee”, vervolgt Hoogsteder. „Er zijn met windmolens en een natuurbegraafplaats nogal wat ontwikkelingen in de noordrand. Iets verderop aan de Boonsweg staat het monument van de omgekomen Australische vliegenier Jack Dawson Green. Wellicht is daar iets mogelijk. Het idee is om in september 2022 het monument te heronthullen, dan is het precies 70 jaar na de eerste officiële onthulling. Dat zou toch prachtig zijn?”

Herstel van respect voor omgekomen kameraden komt wat Dominic Hoogsteder betreft nooit te laat. „Het is voor het Veteranen Comité en voor mij persoonlijk van groot belang dat de gebeurtenissen uit de oorlogsjaren niet vergeten worden. Dat maakt dit zulk dankbaar werk.”