Christen is ten principale niet rechts of links
Het RD is rechtser dan rechts, schreef onlangs iemand. En dat oordeel was niet complimenteus bedoeld.
Tja, wat moet je met zulke omschrijvingen? Als u links of rechts wordt genoemd, ervaart u dat dan als een compliment of juist als een belediging? In de praktijk zijn deze termen voor velen een handig kader om mensen, organisaties of politieke partijen in te delen. In de gereformeerde gezindte komt er nog een dimensie bij. Daar staat links voor evangelisch en rechts voor behoudend. Een kerk, ambtsdrager of gemeentelid wordt regelmatig op die manier ingedeeld, waarbij geldt dat de term links veelal als negatief wordt beschouwd.
Belangrijk is dat we zeker in deze gepolariseerde tijd voorzichtig zijn met de termen links en rechts. Vaak worden deze begrippen gebruikt in een discussie om iemand in een bepaalde hoek te drukken. Als iemand als links wordt neergezet terwijl die persoon dat zelf niet wil, dan wordt hij door zo’n duiding gelijk in de verdediging gedrongen. Dat kan ertoe leiden dat iemand zich extra gaat inspannen om toch maar niet als links gezien te worden.
Soms hoor je het verwijt dat er in het orthodoxere deel van de gezindte sprake is van een verrechtsing. Maar is dat terecht? Als men zelf van bepaalde opvattingen rond bijvoorbeeld schepping en evolutie verandert, wie verschuift er dan?
Met de termen links en rechts kan een verkeerd beeld worden geschetst, maar laten we er ook niet verkrampt mee omgaan. Soms kunnen ze zelfs grappig zijn. Zo was ondergetekende samen met twee collega’s op een RD-bijeenkomst met verschillende personen uit de achterban. Een paar dagen later mailde een deelnemer dat hij dacht beland te zijn „in een uiterst links clubje, linkser dan ik ooit had meegemaakt. Hoezo? Uw collega’s zijn alle drie linkshandig. Wie durft nu nog te beweren dat het RD rechts georiënteerd is :-)?”
Hoe dan ook, het is belangrijk om voorzichtig te zijn met het opplakken van etiketten, zeker in het licht van het negende gebod over het spreken van een vals getuigenis tegen de naaste. Een extra reden om terughoudend te zijn, is dat het links-rechtsspectrum duidelijk tekortschiet om het eigene van een christen te duiden. Scherper geformuleerd: een christen is ten principale niet rechts of links, want een levenswandel gebaseerd op de Heilige Schrift staat voor een eigen koers.
Als bijvoorbeeld vanuit de optiek van naastenliefde wordt opgekomen voor een goed sociaal beleid, is dat dan links? Een ander voorbeeld is de discussie over duurzaamheid en klimaat. Is dan iemand die vanuit de Bijbelse opdracht om de schepping te bewaren pleit voor maatregelen om de milieuverontreiniging tegen te gaan links, of is zo iemand juist principieel?
De kern is dat het christen-zijn een diepere dimensie raakt die niet op een horizontaal links-rechtsspectrum is weer te geven, omdat er juist sprake is van een verticale dimensie. De Heere heeft in Zijn Woord richtlijnen gegeven die in de beleving van buitenstaanders misschien als links of als rechts worden beschouwd, maar die een christen probeert te volgen om God en onze naaste te dienen.
De auteur is adjunct-hoofdredacteur bij het Reformatorisch Dagblad.