De commissie kan landen die een loopje nemen met de democratische regels, de onafhankelijke positie van rechters en journalisten of de bescherming van minderheden al sinds januari in de beurs treffen. Maar het dagelijks bestuur van de EU is „onwillig”, klaagt het parlement.

De EU-leiders gingen in december akkoord met de rechtsstaatvoorwaarden voor Europees geld. Maar ze spraken wel af dat het Europees Hof van Justitie zich eerst over de nieuwe rechtsstaattoets zou moeten uitspreken. Felle tegenstanders Polen en Hongarije hebben het hof daar inmiddels om gevraagd. De commissie zegt die uitspraak, die begin volgend jaar wordt verwacht, te willen afwachten.

Maar de commissie hoeft zich van die afspraak van de EU-leiders niets aan te trekken en moet dat ook niet doen, vindt het parlement. Nu Polen zijn conflict met Brussel over de rechtsstaat op de spits drijft, klinkt de roep om ingrijpen alleen maar luider. Het dagelijks bestuur van de EU moet zijn plicht doen en de Europese regels handhaven, stelt het parlement.

Het is de vraag of het parlement een sterke zaak heeft, denken deskundigen. Bovendien is de kans groot dat de uitspraak over de klacht van Polen en Hongarije eerder komt. Het hof in Luxemburg buigt zich daar inmiddels al over.