Zaterdagochtend, half negen. In het haventje van het Friese kuststadje Stavoren hebben zich een kleine twintig IJsselmeer- en garnalenkotters uit Volendam, Enkhuizen, Harderwijk, Urk, Lemmer, Lauwersoog, Delfzijl en Stavoren zelf verzameld voor de afvaart naar de Afsluitdijk. Spandoeken wapperen in de wind, vissers en sympathisanten stappen aan boord.

De motor van de UK 146 van de familie Keuter uit Urk draait warm, in afwachting van het sein tot vertrek. Aan boord schipper Bertus Keuter (61), zijn drie zoons met twee vriendjes, een paar journalisten en de Urker visserijwethouder Nathanaël Middelkoop met zijn beleidsambtenaar. Keuters schoonvader Freek-Jan Kapitein zorgt voor de catering –broodjes en vis, belangeloos beschikbaar gesteld door diverse Urker bedrijven.

Als de vloot vertrekt, staat Johan Keuter (14) aan het roer van de kotter. „Hij is de meest fanatieke, hij wil per se visser worden”, lacht zijn vader. Johan zelf doet er wat nonchalant over. „Misschien kan ik beter bij Rijkswaterstaat gaan, dan heb ik een vast loon”, zegt hij even later als het vlootje onderweg is, terwijl hij door het raam naar de RWS 77 wijst. De patrouilleboot van Rijkswaterstaat houdt vandaag toezicht.

Krimp

De meeste molens draaien niet. „Er staat een flinke bries, windkracht 5. Ze zouden nu juist volop moeten draaien”, zegt broer Dirk (18). „Het stroomnet kan het niet aan, daarom worden ze stilgezet”, weet een vriendje

Wethouder Middelkoop wil de vissers een hart onder de riem steken. „Onze economie is voor 40 procent direct of indirect afhankelijk onze vissersvloot. De visserij zal op Urk nooit verdwijnen, maar ik vrees dat de krimp doorgaat. De Noordzeevloot is verouderd, schol- en tongvangsten vallen tegen, banken doen moeilijk over investeringen. De beschikbare ruimte om te vissen neemt af, op zee en op het IJsselmeer.”

Bijzonder in Urk is dat daar nog veel jongeren graag willen vissen. Middelkoop betreurt de versplintering in de sector. Eén van de twee landelijke organisaties, VisNed, is onlangs uit elkaar gevallen. „Triest. Eenheid is nodig om als kleine sector zichtbaar te blijven, daarom is deze actie zo mooi.”

SGP-Kamerlid Roelof Bisschop vaart vanuit Makkum mee op de WON 77 van Harm Poepjes uit Makkum. Principiële bezwaren tegen de demonstratie heeft hij niet, evenmin als wethouder Middelkoop. „Demonstreren is een grondrecht. Deze vissers laten zien waar ze voor staan. Dat doen we zelf ook tijdens een verkiezingscampagne.”

Bisschop vindt dat het Noordzeeakkoord, waarin energiebedrijven, havens, milieuclubs en overheid afspraken hebben gemaakt over de toekomst van de Noordzee, opengebroken moet worden. De visserij heeft als enige partij geen handtekening geplaatst. „De visserij heeft legitieme belangen. Het akkoord is bestuurlijk gezien niet zorgvuldig tot stand gekomen. De minister had erop toe moeten zien dat de legitieme belangen van de visserij geborgd zouden worden.”