Geschiedenis

Laatste overlevende opstand Texel overleden

De laatste nog levende deelnemer aan de Georgische opstand op Texel is vorige week overleden. Grigor Baindoerasjvili werd 102 jaar. Stichting Sovjet Ereveld in Amersfoort meldde dat donderdag.

L. Vogelaar
13 August 2021 16:00
Grigor Baindoerasjvili. beeld Stichting Sovjet Ereveld
Grigor Baindoerasjvili. beeld Stichting Sovjet Ereveld

Baindoerasjvili behoorde tot de 224 Georgiërs die eind mei 1945 Texel verlieten nadat ze een bloedige opstand hadden overleefd die 514 Georgiërs het leven kostte. Ook meer dan 200 Duitsers en tientallen Texelaars kwamen om.

Het waddeneiland werd ”Europa’s laatste slagveld” genoemd. Vanaf begin februari 1945 verbleven daar Georgiërs die tot de Duitse Wehrmacht waren toegetreden uit weerzin tegen de Russen, afkeer van de communisten of hoop op betere leefomstandigheden dan in een krijgsgevangenkamp. Ze zouden in de Sovjet-Unie als verraders worden beschouwd en zagen een opstand als de laatste mogelijkheid zich te rehabiliteren. De voorbereidingen voor de muiterij wisten ze geheim te houden tot ze in de mistige nacht van 5 op 6 april meer dan 200 Duitsers doodden en een groot deel van de militaire versterkingen veroverden.

Vanuit zijn Berlijnse bunker eiste Hitler dat de opstand genadeloos zou worden neergeslagen. De Duitsers in Den Helder waren al in actie gekomen. Tijdens verbeten gevechten, artilleriebeschietingen en (massa-)executies betaalden de Georgiërs en hun Texelse helpers een hoge prijs. Op het eiland werd een Georgische begraafplaats ingericht.

Baindoerasjvili overleefde, en hij ervoer het als een wonder. „Alleen God weet hoe dat kan”, zei hij in 2016 tegen Remco Reiding, onderzoeker van Stichting Sovjet Ereveld.

17401489.JPG
Grigor Baindoerasjvili. beeld Stichting Sovjet Ereveld

Dankbaar

Na zijn terugkeer in Georgië kreeg Baindoerasjvili drie kinderen, acht kleinkinderen en twaalf achterkleinkinderen. In zijn huis in het Georgische stadje Kaspi bleef hij Nederlandse bezoekers met open armen ontvangen, zegt Reiding. „Hij was de Texelaars die hem en zijn kameraden onderduikplekken hadden gegeven enorm dankbaar. Zijn huis lag vol met herinneringen aan Nederland: op de bank kussentjes met molens, aan de muur een schilderijtje van de vuurtoren op Texel.”

Baindoerasjvili overleed op 6 augustus na een kortstondig ziekbed. Hij is begraven in zijn woonplaats Kaspi, ten westen van de Georgische hoofdstad Tbilisi.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer