Aan een monumentaal kerkgebouw is altijd werk en onderhoud. Daar weet André van Everdingen, lid van de Commissie Beheer & Onderhoud van de Hervormde Gemeente, alles van. In fases zijn de historische kerk van Numansdorp en het terrein eromheen opgeknapt. Bovendien werd de coronatijd nuttig gebruikt om het naastgelegen gebouw De Voorhof te moderniseren. Achter de kerk ligt een berg klinkers te wachten op een nieuw plekje in de bestrating. Ze komen uit het parkeerterrein naast de kerk, waar nieuwe bestrating is aangelegd. Door de corona is die klus nog niet afgerond.

De pannen van het pas gerestaureerde kerkdak glinsteren in het zonnetje, in de kerk zijn de vloeren en de kerkbanken opgeknapt en kreeg het orgel vanonder de donkerbruine verflaag de fraaie oorspronkelijke kleuren weer terug. „We zijn een missionaire gemeente”, legt Van Everdingen uit, „we willen laagdrempelig en toegankelijk zijn voor iedereen, kerkmensen en geïnteresseerden in historisch erfgoed. Zo is het plan ontstaan om de oude begraafplaats achter de kerk ook grondig aan te pakken. Er wordt al jaren niemand meer begraven, elders in Numansdorp is een andere begraafplaats. De oude begraafplaats is eigendom van de burgerlijke gemeente, voorheen Cromstrijen en sinds enkele jaren gemeente Hoeksche Waard. Het was hier verwilderd, onkruid, hoog gras, je kon er nauwelijks lopen, zeker niet als het geregend had.”

Dat moest anders, vonden kerk- en gemeentebestuur. Er kwam een plan om het gebied zo in te richten dat er een rondje om de kerk gemaakt kan worden. „Midden in ons renovatietraject kwam in 2019 de gemeentelijke fusie in de Hoeksche Waard”, vervolgt Van Everdingen, „we waren eerlijk gezegd bezorgd hoe dat verder zou gaan. Meer afstand met een grotere gemeente, maar niets bleek minder waar. Integendeel, de nieuwe gemeente straalde iets uit van: hoe kunnen we zo snel mogelijk verder. Onze ervaringen zijn alleen maar positief. Met name met Jan Bor, hoofd beheer van alle begraafplaatsen in de Hoeksche Waard, hebben we een uitstekende samenwerking.” Er zijn nieuwe hekken geplaatst, nieuwe beplanting, de paden opgeknapt en er is een beter en intensiever onderhoudsplan overeengekomen. „Er komt een entree bij aan de zuidkant, mensen kunnen straks hier wandelen of even zitten”, wijst André, „alles oogt veel meer open. Bovendien komen er bij de ingangen informatieborden die gesponsord worden door de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen.”

Klepperbel

Aan de ingang van de begraafplaats, achter de kerk, staat sinds december 2020 een klokkenstoel met een klok. Als een symbolische verbinding. Daar zit een verhaal aan vast. Tijdens één van de vele overleggen met (toen nog) gemeente Cromstrijen merkte wethouder Hans Flieringa op dat er in de brandweerkazerne van Numansdorp een oude klok hing. Hij deed de suggestie die bij de oude begraafplaats te zetten. Dat komt vaker voor, het naburige Klaaswaal heeft zo’n zelfde klokkenstoel. Onduidelijk is waar de klok vandaan komt. Een theorie is dat de Duitsers in 1943 twee kerkklokken uit de toren hebben gehaald. Een grote klok uit 1794 en een kleinere, daterend uit 1655. De grote klok is in Hamburg verloren gegaan. Maar hoe en wanneer is die kleine dan na de oorlog weer teruggekeerd in de Numansdorpse toren? Een andere versie is dat de kleine klok nooit uit de toren gehaald is. Dat is volgens oud brandweerman Johan ‘t Hooft heel aannemelijk. „Ik heb die klok namelijk zelf in 1981 uit de toren gehaald”, aldus ‘t Hooft, „het is overigens nooit een luidklok geweest maar hij fungeerde vroeger als brandweerklok in de kerktoren. In de volksmond heette het de klepperbel. Als die klonk wist iedereen in de wijde omgeving dat er ergens brand was. De brandweer betrok in 1981 een nieuwe kazerne en aangezien de klepperbel in de kerktoren allang geen functie meer had werd de klok aan de brandweer geschonken als aandenken. De klok is geluid als ludieke openingshandeling.” Nadien leidde de klok een wat vergeten bestaan in de kazerne en heeft nu dus een nieuwe bestemming. „Voor iedereen zichtbaar, als symbolische verbinding tussen kerk en begraafplaats. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat de oude klok weer thuis is, dat is toch prachtig eigenlijk”, besluit Van Everdingen opgetogen.