De sterfgevallen betreffen 31 ouderen van 80 jaar of ouder en vier in de leeftijd van 65 tot 79. Allen hadden een kwetsbare gezondheid vanwege ernstige onderliggende ziekten of hoge leeftijd, meldt Lareb. Zij overleden binnen één tot veertien dagen na de vaccinatie.

Kan vaccinatie de oorzaak zijn van een deel van de sterfgevallen?

Kant: „Bij een groot deel zijn de onderliggende gezondheidsproblemen de meest voor de hand liggende verklaring voor het overlijden. Maar het is mogelijk dat bijwerkingen zoals koorts hebben bijgedragen aan verslechtering van de fragiele gezondheidstoestand bij enkelen. Je hebt te maken met zeer kwetsbare ouderen, waarbij koorts het evenwicht kan verstoren. Koorts is dan niet de oorzaak van overlijden, maar heeft mogelijk wel bijgedragen aan verslechtering.

In een deel van de meldingen is het overlijden niet direct verklaarbaar. Dat zegt uiteraard niet dat het overlijden is veroorzaakt door de vaccinatie. We zien geen beeld van klachten die kunnen wijzen op ernstige bijwerkingen waaraan ze konden overlijden. Er is daarom geen reden om een oorzakelijk verband te veronderstellen.”

Hoe zorgelijk zijn de 35 sterfgevallen?

„Dat iemand overlijdt na vaccinatie, zegt niet dat dit komt door de vaccinatie. Voor het perspectief: in Nederland overlijden per week gemiddeld 750 tot 800 verpleeghuisbewoners, en 2000 mensen boven de 80. Dus is het logisch dat er mensen overlijden in de periode rond vaccinatie. Mijn moeder overleed in januari in de week dat ze een uitnodiging voor een prik kreeg. Dat maakt het zo lastig om een verband met vaccinatie te vinden. Daarom kijken we er goed naar. Elke melding zoeken we tot het gaatje uit.”

Kunnen we ervan uitgaan dat het onderzoek zorgvuldig gebeurt?

„Absoluut. We hebben er veel werk aan, maar proberen zoveel mogelijk informatie boven tafel te krijgen. Over iemands gezondheidstoestand, waaraan iemand is overleden, de tijd tussen de prik en de mogelijke bijwerking, noem maar op. Zo proberen we eventuele patronen te ontdekken.

We werken met een team van deskundigen, waaronder artsen en apothekers. Soms roepen we de hulp in van medisch specialisten, zoals neurologen en cardiologen. Bovendien kijkt een klinische adviesraad mee.”

Soms klinkt het verwijt: mensen met allerlei aandoeningen die overlijden na een corona-infectie, worden geregistreerd als coronasterfgevallen, terwijl sterfte na vaccinatie wordt toegeschreven aan onderliggende aandoeningen.

„Die kritiek krijgen wij ook. Maar we gaan op zoek naar de meest voor de hand liggende verklaring. Bij een groot deel zijn dat onderliggende gezondheidsproblemen, zoals hart- of nierfalen.

Als mensen corona hebben en overlijden, dan ligt het meest voor de hand dat corona de doodsoorzaak is.”

Bijwerkingen van vaccins liggen politiek gevoelig. Is het mogelijk dat jullie gevonden bijwerkingen om die reden verzwijgen?

„Nee, absoluut niet. Als we iets vinden, zijn we de eerste om dat te melden. Als we op basis van de meldingen een ernstige bijwerking ontdekken waaraan mensen kunnen overlijden, zullen we dat zeker niet verzwijgen. Dat is onze taak.”

Allergische reacties kunnen dodelijk aflopen. Hoe vaak komen die voor?

„Allergische reacties na vaccinatie zijn heel zeldzaam, maar zien we relatief iets vaker bij coronavaccins: we hebben nu 26 meldingen van klachten die passen bij een heftige allergische reactie, op 650.000 prikken. Bij andere vaccins gaat het om ongeveer één geval per miljoen prikken.

Om die reden is het advies na vaccinatie een kwartier te wachten, zodat de arts indien nodig tijdig kan ingrijpen. Een dodelijke afloop is overigens extreem zeldzaam. Alle patiënten in de meldingen zijn snel en adequaat behandeld en hersteld.”