„Oorzaak explosieve toename van huidkanker ligt bij zongedrag in jaren 70 en 80”
Het aantal gevallen van huidkanker stijgt explosief, zo bleek uit een rapport dat dinsdag verscheen. „Mensen weten wel dat veel blootstelling aan zonlicht schadelijk is, maar gedragen zich er niet naar.”
Volgens het rapport van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) waren er in 2015 circa 48.000 meldingen van huidkanker, in 2017 waren dat er bijna 67.000. Dat is een stijging van 40 procent in drie jaar tijd. Annebel Schipper, woordvoerder van KWF Kankerbestrijding, schrok van de cijfers. „Deze trend zagen we al. Maar zo’n stijging is zorgwekkend.”
Tegelijkertijd zijn de meeste tumoren goed te behandelen, relativeert ze. „Dat is mooi nieuws. Maar als je de diagnose huidkanker krijgt, dan heeft dat toch ongelooflijk veel impact op je leven. Het blijft in je hoofd malen.”
Ook dr. Kay Schreuder, die aan het onderzoek van het IKNL meewerkte, noemt de cijfers zorgwekkend. Hij verwacht dat de aantallen alleen maar zullen toenemen. „Het gaat nu om 70.000 huidtumoren per jaar, maar op basis van onze modellen verwachten we dat het over een decennium richting de 90.000 per jaar gaat. Deze toename is sneller dan bij andere veelvoorkomende kankersoorten.”
Nieuw aan de studie is volgens Schreuder dat alle vormen van huidkanker zijn meegenomen in de cijfers. In eerdere publicaties werd basaalcelcarcinomie –de soort die het meest voorkomt maar het best te behandelen is– buiten beschouwing gelaten. „Nu hebben we alles goed in beeld.”
Registratie
De sterke stijging van de laatste jaren heeft ook te maken met betere registratie van huidkanker, nuanceert Schreuder de cijfers. Volgens hem worden sinds 2016 niet alleen gegevens van ziekenhuizen, maar ook van huisartsenpraktijken opgenomen in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), een landelijke databank over het voorkomen en de overleving van kanker.
De toename in kankerincidentie heeft voor een deel te maken met de vergrijzende bevolking, stelt Annebel Schipper. „Kanker is een ouderdomsziekte. Het risico op kanker neemt over het algemeen toe met de leeftijd.”
Toch is er meer aan de hand. „In de jaren 70 en 80 waren mensen zich niet bewust van de gevaren van de zon. In die jaren gingen men massaal op het strand in de zon liggen bakken zonder zich in te smeren.” Schreuder: „Uit onze cijfers blijkt dat huidkanker met name voorkomt bij 50-plussers, dus van die generatie.”
Tegenwoordig weet volgens Schipper bijna iedereen dat overmatige blootstelling aan ultraviolet licht door de zon of de zonnebank schadelijk is. „Iedereen die naar het strand gaat, smeert zich vooraf in met zonnebrandcrème. Maar het is onvoldoende om dat slechts één keer te doen.” Haar advies aan strandgangers is dat ze elke twee uur zonnebrandcrème factor 30 gebruiken. Daarnaast raadt ze aan de zon te vermijden tussen 12.00 en 15.00 uur, als de zon het krachtigst is.
Schipper adviseert mensen niet om maar binnen te blijven. „Iedereen mag genieten van de zon. Maar doe het verstandig. Smeer je in, of zoek de schaduw op.”
Om Nederlanders bewuster te maken van de gevaren van de zon heeft KWF Kankerbestrijding samen met andere organisaties eerder dit jaar het Zonkrachtactieplan gelanceerd. Over hoe de concrete maatregelen eruit gaan zien wordt momenteel overleg gevoerd, zegt Schipper.
Het IKNL gaat daarnaast een nationaal plan van aanpak organiseren, gericht op de organisatie van de zorg en preventie. Schreuder: „We willen vooral ouders waarschuwen: smeer je kind goed in.”
