Paus boekt enig resultaat op misbruiktop

Sinds donderdag waren in Rome zo’n tweehonderd bisschoppen en kardinalen bijeen. Zij spraken over de vraag hoe de Rooms-Katholieke Kerk het misbruik van minderjarigen kan tegengaan. De kerk wordt al jaren geplaagd door misbruikschandalen.

Een van de resultaten van de top: paus Franciscus gaat een ”motu proprio” schrijven. Dit is een persoonlijk pauselijk schrijven dat zonder inmenging van de curie kan leiden tot nieuwe wetsbepalingen. Het kan een krachtig middel zijn, zeker voor een paus als Franciscus, die zijn bestuursapparaat niet geheel onder controle heeft.

:::inline_article 1:::

Verder zal de pauselijke Congregatie voor de Geloofsleer een handboek opstellen voor bisschoppen die geconfronteerd worden met misbruik. En er komt een speciale „task force” van kerkrechtexperts die bisschoppen in landen met minder ervaring gaan helpen. Daarmee worden vooral Afrikaanse en Aziatische landen bedoeld.

Al met al een redelijk resultaat van een kleine vier dagen vergaderen. Een vraag kan wel zijn waartoe deze misbruiktop diende. In feite ging het om een aaneenschakeling van toespraken. Nieuwe ideeën werden nauwelijks ingebracht. Op de eerste dag waren de getuigenissen van slachtoffers te horen. Daarna kwamen vooral bisschoppen en kardinalen uit de vertrouwenskring van paus Franciscus aan het woord. Zij legden bijna zonder uitzondering nadruk op een harde aanpak van het probleem. Tegengestelde geluiden werden niet gehoord, behalve dan van kardinaal Raymond Burke, die zei dat het kindermisbruik „slechts onderdeel is van een veel groter probleem.” Daarmee doelde hij op homoseksualiteit.

:::inline_article 2:::

Geen verrassing

De topconferentie was kennelijk bedoeld om de leiders van de Rooms-Katholieke Kerk te doordringen van de ernst van de situatie. De toehoorders waren immers vooral de voorzitters van alle bisschoppenconferenties ter wereld. Ook de buitenwacht moest worden overtuigd van de goede bedoelingen. Het imago van Franciscus is danig verzwakt door een niet ophoudende stroom van misbruikzaken.

Het is nu dus wachten op de ”motu proprio”. Wat daarin staat, hoeft geen totale verrassing te heten: donderdag liet de paus onder de deelnemers van de conferentie al een lijst met 21 richtlijnen verspreiden. Die moet gezien worden als een schets van wat gaat komen. Op de lijst staat dat misbruikgevallen verplicht bij de wereldlijke autoriteiten moeten worden gemeld. Ook staat op de pauselijke wensenlijst de invoering van een psychologische test voor kandidaten voor het priesterschap en het verhogen van de huwbare leeftijd voor meisjes binnen het kerkelijk recht (van 14 tot 16 jaar). En de paus schrijft te streven naar concrete hulp aan en een meldpunt voor slachtoffers.

Weinig indruk

Deze punten kwamen zondag echter niet echt aan bod in de afsluitende toespraak van Franciscus. Daarin legde hij de nadruk op het feit dat kindermisbruik niet exclusief in de Rooms-Katholieke Kerk voorkomt. Integendeel: „De eerste waarheid die naar voren komt uit de gegevens (over seksueel misbruik van minderjarigen, red.) is dat degenen die het misbruik begaan in de eerste plaats ouders, familieleden, echtgenoten van kindbruidjes en leraren zijn.” De paus ziet ook het misbruik van kinderen die „door iedereen zijn vergeten”, waaronder kindsoldaten, kinderprostituees en „geaborteerde kinderen.”

Slachtoffers reageerden dan ook uiterst negatief op Franciscus’ toespraak. „Ik ben volkomen verbluft,” zei Anne Barrett Doyle, oprichter van Bishop Accountability, tegen het Britse dagblad The Guardian. „De paus heeft het kleine beetje vooruitgang dat mogelijk deze week werd gemaakt ongedaan gemaakt. Hij bagatelliseerde door te zeggen dat misbruik plaatsvindt in alle sectoren van de samenleving.”

Maar de slachtoffers staren zich misschien te veel blind op deze toespraak alleen.

Paus boekt enig resultaat op misbruiktop

RD.nl in uw mailbox?