„Het was een jongensdroom en ik dacht: het is nu of nooit!” Arjan Dwarshuis was zaterdagavond bij vogelasiel de Fûgelhelling in het Friese Ureterp om te vertellen over zijn ”biggest year” waarin hij de wereld over ging om zo veel mogelijk vogelsoorten te zien. „Een Amerikaan spotte ooit 3842 soorten in een jaar tijd en dat is heel lang een mythisch record geweest. Dat wilde ik ook.”

In een jaar tijd bereisde Dwarshuis veertig landen –waarvan er maar twee in Europa liggen– om het record op zijn naam te krijgen. Dat lukte. „Ik heb 6841 vogels gezien, dat is 64 procent van het totaalaantal bekende vogels op aarde. In Nederland zijn er ooit 517 verschillende soorten vastgesteld; dan heb je enigszins een idee.”

Sinds de terugkomst in zijn woonplaats Amsterdam begin dit jaar reist Dwarshuis door Nederland om lezingen te geven over zijn reis. Want als er niets gebeurt, blijft zijn record voor altijd staan. Niet dat er geen vogelaars meer zijn, maar omdat het aantal vogelsoorten in gevaar komt. „Op dit moment is 12 procent van de vogelsoorten bedreigd. In Nederland zijn we met weidebeheer op de goede weg, maar als je kijkt naar het regenwoud in Brazilië, gaat het om een heel ander verhaal. Wanneer daar de laatste boom omvalt, verdwijnt er ineens een aantal soorten.”

Met de lezingen, maar ook met een nog te schrijven boek en een documentaire wil Dwarshuis aandacht vragen voor de gevaren die vogels lopen. „Ik ben niet negatief. Het glas is halfvol, want er gebeuren goede dingen. Een simpel voorbeeld daarvan is de moestuintjesactie van Albert Heijn. Daarmee maak je kinderenbewust en draag je bij aan de bescherming van de natuur.

Op Texel is een Big Day georganiseerd waarbij mensen binnen 24 uur zo veel mogelijk vogels moesten spotten zonder gebruik te maken van bijvoorbeeld een auto. Daarmee is 32.000 euro opgehaald.”

Wie meer dan 6800 vogels in een jaar ziet, moet even nadenken over zijn top drie van bijzondere vogels. „Dat is bijna onmogelijk.” Toch komt Dwarshuis met een lijstje: „Op de Filipijnen heb ik de apenarend gespot. Dit is een gigantisch beest dat zich voedt met apen. Na heel lang wachten zag ik er twee.

De hoorngoean op Guatemala was ook geweldig. Ik moest midden in de nacht een vulkaan beklimmen om in de buurt van het nest te komen. Na uren klimmen zag ik ’m. Ook de witnekkaalkopkraai in Ghana was bijzonder om te zien.”

Je hoeft niet ver van huis te gaan om je te verwonderen. Bij de Fûgelhelling in Ureterp is het een kraanvogel die Dwarshuis’ aandacht trekt. Het dier, een paar weken geleden bij de vogelopvang binnengebracht, mist een poot.

Een voormalige stagiair van de opvang is nu bezig een nieuwe poot te maken met behulp van een 3D-printer. Als het lukt, zal de kraanvogel binnenkort een tweede poot hebben en kan het dier terug worden gezet in de natuur. „Dat is toch prachtig?” zegt Dwarshuis.