Theo Lücker is mede-eigenaar van een carrosseriebedrijf en als zodanig gewend vooruit te denken. Maar het idee dat hij een aantal jaren geleden kreeg, bezette hem in grote mate. Lücker zag iets voor zich dat achterop een vrachtwagen zou hangen en dat in stedelijk gebied afgekoppeld kan worden. De chauffeur zou met deze unit verder -elektrisch- de stad in kunnen om winkels te bevoorraden. Lücker ging aan het werk; zijn geesteskind werd eind januari gepresenteerd: de Distri-Unit (DU) is een feit.

De Distri-Unit is te vergelijken met een grote rolcontainer aan de achterkant van de vrachtwagen. De unit heeft drie functies: gekoppeld aan de vrachtwagen is ze onderdeel van de laadruimte. Daarnaast fungeert ze als laadlift en als laatste is de unit, losgekoppeld, een zelfstandig transportmiddel dat elektrisch wordt aangedreven en met een snelheid van maximaal 6 km/u 5 kubieke meter goederen met een totaalgewicht van 1000 kilogram kan vervoeren.

Wim Heijboer, directeur van Spijkstaal Elektro, was nauw betrokken bij de ontwikkeling van de Distri-Unit. Zijn bedrijf ging met het idee van Lücker aan de slag. In een bericht rond de introductie ervan legt hij uit hoe het concept in de praktijk werkt. „De Unit hangt tijdens de rit met ingeklapte wielen achter de wagen. Bij het bevoorraden van een winkel brengt de chauffeur de goederen, met rolcontainer en al, vanuit de laadbak in de unit, klapt de wielen uit en laat de unit zakken. Met het bedieningspaneel in de hand rijdt hij met zijn goederen fluisterstil naar de winkels.”

Venstertijden
Heijboer ziet grote voordelen voor de DU. „Vrachtwagens mogen alleen nog maar op gezette tijden, de venstertijden, in winkelgebied komen. Het is dan vaak een grote opstopping, waarbij chauffeurs op elkaar moeten wachten. In het DU-concept wordt de auto buiten het winkelgebied geparkeerd en kan de chauffeur overal tussendoor snel naar zijn doel. De tijdswinst is dus het eerste.”

Daarnaast geeft Heijboer aan dat door het lage geluidsniveau van 58 dB(A) de unit altijd inzetbaar is. Wettelijk mag het geluid in de avonduren (19.00 tot 23.00 uur) niet boven 65 dB(A) uitkomen. Voor de nacht en de vroege morgen (23.00 tot 7.00 uur) is dat zelfs 60 dB(A). Tot eind 2004 is er vrijstelling van de normen in de avonduren. Bij de geluidsmetingen gaat het om piekniveaus, gemeten aan de gevel. De DU ’duikt’ daar dus ruimschoots onder. „Bevoorrading in de nachtelijke uren kan nu dus goed, zonder dat de bewoners van een huis boven de winkel iedere keer wakker hoeven te worden.”

De ontwikkeling van de DU is mede mogelijk geworden door subsidies van de ministeries van VROM, Economische Zaken en Verkeer. Om aan de wettelijke normen van geluidshinder te voldoen, hebben de betrokken ministeries het zogeheten PIEK-programma in het leven geroepen. PIEK heeft tot doel het bedrijfsleven te stimuleren met innovaties te komen die ervoor zullen zorgen dat de vastgelegde geluidsniveaus gehaald zullen worden.

Mevrouw J. A. Tammenoms Bakker, directeur-generaal bij Verkeer, gaf bij de presentatie van de Distri-Unit aan content te zijn met de ontwikkeling van de unit. „Het gaat hierbij om een efficiënte manier van distributie in bebouwd gebied. Hiervoor bestaat alleen draagvlak als het vrijwel geen overlast voor de omwonenden veroorzaakt. De Distri-Unit voldoet aan die wens.”

PIEK-trekker
Een heel andere manier van benaderen is die van de Eindhovense vrachtwagenfabrikant Daf, overigens als voertuigleverancier ook betrokken bij het prototype van de Distri-Unit. In het kader van de PIEK-regeling heeft Daf een stille trekker ontwikkeld. „De uitdagingen waren groot”, aldus Rob Appels, hoofd bedrijfscommunicatie. „Het optrekken vanuit stilstand bijvoorbeeld betekent bij een standaardvoertuig een geluidsproductie van 78 dB(A). Om aan de nieuwe norm te voldoen, moest een geluidsreductie van 18 dB(A) gerealiseerd worden. Het starten van de dieselmotor levert bij de huidige voertuigen zo’n 71 dB(A) op, het afblazen van de remluchtventielen 72 dB(A) en het sluiten van een portier 75 dB(A). Puur energetisch gezien betekent een afname met 3 dB(A) een halvering van het geluid.”

Daf pakte eerst het motorgeluid aan bij de ontwikkeling van de stille truck. De krachtbron van de CF 75 PIEK-trekker ligt nu met geluidsabsorberend materiaal ingekapseld. Daarnaast kan de chauffeur, wanneer hij ’s avonds of ’s nachts binnen stedelijke gebieden komt, door middel van een druk op de knop op een zogeheten ”stilte-stand” overschakelen. Het maximumtoerental wordt dan begrensd op 1100 tpm en door een wijziging in het motormanagement verloopt de verbranding stiller.

Bij het activeren van de fluistermodus gebeurt er meer. Zo wordt bijvoorbeeld een extra demper in het uitlaatsysteem ingeschakeld, de luchttoevoer naar de motorruimte achter de grille voor een deel akoestisch afgesloten, de ventilatorkoppeling in de laagste overbrenging gesteld en het schakelprogramma van de versnellingsbak aangepast aan het verlaagde motortoerental. Bovendien wordt het afblazen van remlucht via een centrale afblaasdemper geregeld.

Pneumatisch deurslot
Innovatief aan de stille trekker is het portier. Het dichtslaan van een portier is een echt piekgeluid. Normaal gesproken heeft een portier snelheid en kracht nodig om in het slot te vallen. Daarom is er nu voor gekozen het portier pneumatisch in het slot te trekken. Een geluidsvoordeel van 14 dB(A). Wanneer de chauffeur het portier opent, gaat overigens de radio automatisch uit en sluit een eventueel geopende ruit zich vanzelf. Daarnaast schakelt ook het akoestische signaal dat bij het achteruitrijden klinkt, automatisch uit wanneer in de PIEK-modus gereden wordt.

Daf laat met de stille trekker zien dat 65 dB(A) technisch mogelijk is. „Een prestatie”, meent mevrouw Tammenoms Bakker, ook aanwezig bij de presentatie van de fluistertruck: „Deze ontwikkeling laat ook zien dat fabrikanten niet stil zitten. Ik spreek de wens uit dat de getoonde oplossingen nu snel op de kopersmarkt zullen komen. Het is immers zo 2004.”