„De Nieuwe Psalmberijming: eigentijdse taal, maar niet populair of plat”
Zes jaar werkte Jan Pieter Kuijper, met anderen, aan De Nieuwe Psalmberijming. Deze week is de laatste revisieronde afgesloten. „We wilden niet dat de taal plat of populair werd.”
Alle psalmen in een eigentijds taalkleed, op de gebruikelijke melodieën. Dat was zes jaar geleden het doel van Jan Pieter Kuijper (47). De Apeldoorner had een psalm gemaakt voor de Schriftberijmingenwedstrijd van deze krant en had de smaak te pakken. Anderen haakten aan. Uiteindelijk werkten naast Kuijper acht dichters –onder wie Arie Maasland en Ria Borkent– aan het project mee.
De teksten zijn nu definitief; ze staan allemaal online en zijn voor beamergebruik geschikt. Het is de bedoeling dat er een fysieke uitgave komt – dan wordt ook een moment gezocht om de berijming te presenteren en aan de kerken aan te bieden.
Kuijper –voorheen werkzaam bij een softwarebedrijf, hij kan nu door ziekte niet werken– had geen haast. „Ik wist wel dat het geen project van twee jaar zou zijn. Er was geen tijdsdruk. We wilden het graag goed doen.”
U nam zelf het leeuwendeel voor uw rekening. Waarom?
„Globaal heb ik de ene helft gedaan; de anderen samen de overige psalmen. Het was mijn initiatief, misschien had ik er daardoor de meeste passie voor: steeds pakte ik een nieuwe psalm. Door mijn persoonlijke omstandigheden had ik ook meer tijd om eraan te werken dan de andere dichters. Dit project heeft me op de been gehouden en ook inhoudelijk door een moeilijke periode heen gesleept.”
Negen dichters: is het eindproduct toch een eenheid geworden?
„De oplettende lezer en zanger zal de eigen stijl van elke dichter herkennen. Maar we hadden duidelijke uitgangspunten waaraan een berijming moest voldoen. Bovendien gaven de dichters elkaar feedback en hadden we een meeleesgroep. Zo hebben we geprobeerd er eenheid in te krijgen. Of de literaire kwaliteit onderling verschilt? Dat herken ik eigenlijk niet. De teksten van alle dichters zijn door de molen gegaan.”
U wilde psalmen in een eigentijds taalkleed. Psalm 116 werd bijvoorbeeld: „Ik hou van God, Hij heeft mijn stem gehoord.” Dat vinden sommigen te weinig verheven.
„Dat ligt eraan hoe je verheven definieert. Verheven kan ook eigentijds zijn. We wilden er wel voor waken dat de taal populair of plat werd. Wat betreft Psalm 116: ik zeg tegen mijn vrouw: „Ik hou van jou.” Als ik „Ik hou van U” tegen God zeg, is daar niks plats aan. Wel eigentijds. Dat maakt het juist intiem, het komt dichtbij. Dat hebben we geprobeerd: verfrissende taal, herkenbaar voor nu. Prima als mensen zeggen dat er niks mis is met de bestaande berijming. Ook ik ken veel psalmen van 1773 uit m’n hoofd. Heel waardevol, juist in moeilijke tijden. Maar er is een doelgroep die het fijn vindt de psalmen in meer hedendaagse taal te zingen. Voor deze groep hebben we dit gedaan.”
U was zes jaar intensief bezig met de psalmen. Heeft dat u verrijkt?
„Zeker. Ik heb heel veel geleerd en ontdekt en het heeft m’n geloofsleven enorm verrijkt. De psalmisten staan zo dicht bij je. Mijn worstelingen en emoties zijn van alle tijden. Neem Psalm 88, waar de depressie van afspat. En dan toch het begin: „HEERE, God van mijn heil.” De God Die in de psalmen aangeroepen wordt, is Dezelfde Die nu helpt en uitkomst biedt.”
Wat is de mooiste psalm van uw hand die in deze nieuwe berijming staat?
„Moeilijk. Elke psalm heeft z’n eigenheid. Heel mooi zijn bijvoorbeeld Psalm 8 en 10. Aan Psalm 116 heb ik zelf ontzettend veel gehad: een prachtig lied. En wat mij betreft ook een geslaagde berijming.”
Wat was de moeilijkste?
„Destijds stuurde ik voor de RD-wedstrijd Psalm 56 in. Daarvan heb ik nadien vijf nieuwe versies gemaakt. Een mooie psalm, maar ontzettend moeilijk qua rijmschema.”
Wie zijn de gebruikers van DNP?
„Binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken zijn er gemeenten die er regelmatig uit zingen. Maar ik ken ook Gereformeerde Bondsgemeenten die onze psalmen gebruiken, evenals evangelische en baptistengemeenten. Vaak gebeurt dat in afwisseling met andere berijmingen. Dat is ook prima, DNP is maar een berijming. We willen niet concurreren met andere berijmingen. Het gaat erom dat de psalmen gezongen blijven worden.”
Meer informatie: www.denieuwepsalmberijming
