Veel wilden de onderhandelaars niet kwijt na afloop van de onderhandelingen. „We hebben een goed gesprek gehad”, luidde het commentaar van zowel minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) als premier Rutte. Volgens Koolmees zijn „alle moeilijke onderwerpen aan bod gekomen”, doelend op onder meer de verhoging van de AOW-leeftijd en de zware beroepen. De minister kon niet zeggen of er een akkoord gaat komen.

Het kabinet overhandelde met onder meer werkgeversorganisatie VNO-NCW en vakbonden FNV en CNV over een herziening van het pensioenstelsel. Vorig jaar werd ook al een poging gedaan om tot een akkoord te komen, maar dat liep op niets uit. Vorige week vrijdag nodigde Koolmees de bonden opnieuw uit om deel te nemen aan de onderhandelingen. In een brief bood hij ruimte om de pensioenleeftijd minder hard te laten stijgen en een uitzonderingsregel te hanteren voor mensen in fysiek zware beroepen.

Minister Koolmees heeft vorige week met alle hoofdrolspelers gesproken om hun wensen te horen. „Dat heeft wel gewerkt. Hierdoor hebben we vandaag (maandag, red.) een goed gesprek gehad”, aldus de bewindsman. Het is nog niet bekend of het overleg dinsdag of woensdag hervat zal worden.

De onderhandelaars werken onder grote tijdsdruk. Een aanpassing in de AOW-leeftijd met ingang van volgend jaar moet ruim voor 1 juli bekend zijn. „Eigenlijk moet er woensdag al een plan naar de Raad van State”, zeggen ingewijden.

Het meest heikele punt in de onderhandelingen is de verhoging van de pensioenleeftijd. Het kabinet zou bereid zijn die een paar jaar te bevriezen en daarna minder snel te laten stijgen. Nu schuift de AOW-leeftijd steeds vier maanden op naar 67 jaar in 2021. Daarna geldt: een jaar langer leven is een jaar langer werken.

Oppositie

Koolmees en Rutte spraken maandagmiddag al met de leiders van GroenLinks en de PvdA. Deze partijen hebben warme banden met vakbond FNV; steun van partijleiders Klaver en Asscher is dus van groot belang voor het slagen van de onderhandelingen. De coalitie is vanaf volgende week ook de meerderheid in de Eerste Kamer kwijt, waardoor steun van de oppositie nodig is.

Na afloop van het gesprek waren Klaver en Asscher voorzichtig optimistisch. Klaver „proefde” ruimte bij het kabinet, zei hij. „Maar wat ze precies willen bieden, dat is nog niet helder.”

De linkse partijen dringen onder meer aan op een lagere pensioenleeftijd voor mensen met zware beroepen en een minder snelle stijging van de AOW-leeftijd. Ook willen zij een betere regeling voor mensen die nu geen pensioen opbouwen, zoals zzp’ers en uitzendkrachten. Deze wensen komen grofweg overeen met die van vakbond FNV.

PvdA-voorman Asscher sprak van „een heel andere toon” dan bij de pensioenonderhandelingen vorig jaar. Het kabinet begint volgens hem te beseffen dat het de meerderheid in de Eerste Kamer kwijt is en dus moet samenwerken met de oppositie. Concrete toezeggingen van het kabinet heeft Asscher nog niet gehoord.

De SP haakte in een vroeg stadium af in de gesprekken die Koolmees met oppositiepartijen voerde. „Er waren te weinig aanknopingspunten”, aldus de bewindsman.

Oproep

De Reformatorische Maatschappelijke Unie (RMU) heeft maandag een brief naar de onderhandelaars gestuurd. In deze brief doet de RMU, een organisatie waar werkgevers en werknemers in vertegenwoordigd zijn, een aantal aanbevelingen voor de pensioenonderhandelingen. Zo pleit de RMU voor een minder snelle stijging van de AOW-leeftijd. Als de levensverwachting met een jaar toeneemt, zou de pensioenleeftijd met een halfjaar moeten toenemen, vindt de RMU.

Ook pleit de RMU voor een herinvoering van het prepensioen, met name voor mensen in zware beroepen. De organisatie vindt dat de onderhandelaars de ruimte moeten bieden aan werkgevers en werknemers om hier zelf afspraken over te maken.