„Nu verkiezingen”, klinkt het als de uitslag bekend is
”Een periode van nationale crisis.” ”De toekomst van staat op het spel.” Op de dag van de waarheid voor brexit buitelen in Londen de statements over elkaar heen. De vraag is welke superlatieven nog voor de periode na de stemming kunnen worden gevonden.
”UK Border”, meldt een levensgroot bord op de luchthaven London Stansted. De grens van het Verenigd Koninkrijk. Ook voor reizigers die vanuit een EU-lidstaat naar de Britse hoofdstad reizen. Een elektronisch paspoort van een EU-lidstaat biedt nu nog een relatief snelle doorgang. Voor zolang het duurt, want de controles zullen er niet soepeler op worden als Groot-Brittannië daadwerkelijk uit de Europese Unie stapt.
Zover is het dinsdag echter nog niet. Dat er iets bijzonders staat te gebeuren in de historie van de Britse eilanden, kan in de straten van Londen niemand ontgaan. „Het wordt winter”, voorspelt een grimmige krantenkop, boven een foto van een wel heel treurig kijkende May. „De geschiedenis zal dit Huis oordelen”, spreekt een ander dagblad onheilspellend over de aanstaande stemming in het Lagerhuis.
Carnavaleske outfits
Op het plein voor de Houses of Parliament in hartje Londen hebben zich honderden mensen verzameld. De tegenstanders van brexit overheersen. Zwaaiend met Europese vlaggen en sommigen gehuld in carnavalesk aandoende outfits geven ze luidruchtig uiting aan hun afschuw van de brexitdeal die May uit de onderhandelingen met Brussel heeft gesleept. De kleurige vertoning steekt vreemd af tegen het donkere standbeeld van Winston Churchill dat bedachtzaam over het plein uitkijkt.
Een legertje politieagenten heeft zich voor de gebouwen van de volksvertegenwoordiging geschaard. Boven de Theems cirkelt voortdurend een politiehelikopter.
De menigte vormt een gewillig gehoor voor Labourkopstukken die vanaf een podium hun sympathisanten toespreken. De boodschap is helder: de deal is een ramp en de bevolking moet zich opnieuw kunnen uitspreken over de toekomst van Groot-Brittannië binnen óf buiten de Europese Unie.
Is dat niet een beetje mosterd na de maaltijd, na het referendum van 2016? „Zeker niet”, meent Jeremy Bowers, terwijl hij nog maar eens met een EU-vlag zwaait. „Natuurlijk moet je niet kort na een volksraadpleging weer om de mening van de burger vragen. Dat zou kiezersbedrog zijn. De omstandigheden zijn echter drastisch gewijzigd. De bevolking weet nu veel beter wat de effecten van brexit zijn.”
Ook de voorstanders van brexit roeren zich, zij het in kleinere aantallen. Sinds de Britten lid zijn van de Europese Unie, heeft Londen niets meer te vertellen, is hun aloude boodschap. Een groepje betogers probeert een Londense dubbeldekker tegen te houden. Dat wordt hen niet in dank afgenomen door de omstanders. „Rijd ze toch overhoop”, schreeuwt een boze Britse vrouw.
Verkiezingen
Terwijl de wijzers van de Big Ben tergend langzaam naar de klok van tien over half acht schuiven, neemt de spanning op Parliament Square toe. Inmiddels is op grote schermen de stemming in het Lagerhuis live te volgen. Terwijl de persalarmen van diverse media al op mobiele telefoons klinken, verschijnt de uitslag groot in beeld. Een zware nederlaag voor premier May.
De menigte juicht en joelt. „Nu verkiezingen”, wordt her en der geschreeuwd. De korte verklaring van May na de uitslag wordt met boegeroep ontvangen. Maar al snel klinken luide kreten van instemming als Labourleider Corbyn aankondigt een motie van wantrouwen tegen de regering in te dienen.
De spanning van deze historische dag ebt weg. Langzaam druipt de menigte af. De metro maakt overuren. Agenten slaken een zucht van verlichting dat alles redelijk ordelijk is verlopen.