Ook in Nederland kan terrorist zomaar toeslaan
Dus toch! Het was dé conclusie die zaterdag kon worden getrokken uit de mededeling van de gemeente Amsterdam over het steekincident van vrijdag in het Centraal Station: verdachte Jawed S. handelde vanuit een terroristisch motief. De boodschap was onderdeel van een tot nu toe goed doordacht communicatiebeleid. Na de steekpartij, waarbij twee Amerikaanse toeristen zwaargewond raakten, hielden de autoriteiten een slag om de arm. In hun eerste verklaring lieten ze alle opties open. Het lijkt erop dat ze lering wilden trekken uit het bestuurlijke optreden na het steekincident begin mei in Den Haag.
Nadat een 31-jarige Syriër daar drie mensen neerstak, twitterde de politie in de hofstad meteen dat de man bij justitie bekend was, maar ‘slechts’ „in verband met verward gedrag.” De Haagse burgemeester uitte zich in vergelijkbare, sussende bewoordingen. Op later door ooggetuigen verspreide filmpjes was echter te horen dat de verdachte tot besluit van zijn daden „Allahoe akbar” riep. Inmiddels verdenkt justitie hem wel degelijk van bedreiging en poging tot moord „met al dan niet een terroristisch oogmerk”, zo staat te lezen in de tenlastelegging tegen de man.
De gemeente Den Haag deed vergaande uitspraken voordat ze de voorgeschiedenis van de verdachte goed in beeld had. Het is goed dat Amsterdam niet in die valkuil is getrapt.
Deskundigen spreken van een terreuraanslag wanneer een dader handelt vanuit een ideologisch motief. Met zijn ogenschijnlijk slechts tegen een beperkte groep personen gerichte actie beoogt hij of zij de samenleving te ontwrichten. Het gaat dus om ernstige zaken, waarbij geregeld tientallen en soms zelfs honderden slachtoffers te betreuren zijn. Ook hier past treurnis over de twee Amerikanen, maar in het licht van allerlei aanslagen, zoals die op de kerstmarkt in Berlijn (december 2016) en die op de wandelpromenade in Barcelona (augustus 2017) is er ook reden tot verwondering en opluchting. Het aantal slachtoffers was beperkt, een schokeffect bleef uit.
Vaststaat niettemin dat de Amsterdamse gemeenteraad en de Tweede Kamer ergens in de komende weken stevig zullen debatteren over Jawed S. De vraag die daarbij voorop hoort te staan, is: zijn de veiligheidsdiensten op de vereiste sterkte en klaar voor hun taak? In het debat over de Haagse Syriër Malek F. wensten sommige partijen luidkeels te horen waarom de man niet allang zat opgesloten. Daaruit sprak de nogal gemakzuchtige aanname dat terroristen nooit toeslaan vanuit het niets, maar zich altijd wel een keer vooraf in de kijker spelen. De gang van zaken rond Jawed S., een Afghaanse asielzoeker met een Duitse verblijfsvergunning, bewijst vooralsnog het tegendeel.
Wie nu als volksvertegenwoordiger een verstandig geluid wil laten horen, roept de bevolking op tot nuchterheid en waakzaamheid. Dat is iets anders dan paniek zaaien.
