De komende dagen kunnen klanten in Italië weleens op lange rijen stuiten bij het doen van hun boodschappen. Sinds het begin van dit jaar wegen sommige consumenten namelijk elk stuk groente en fruit apart af en plakken op elk stuk een prijssticker. Bij de kassa moet dat allemaal langs de scan.

Het is hun manier om te protesteren tegen een nieuwe overheidsmaatregel die verplicht stelt dat ook dunne plastic zakjes van biologisch afbreekbaar materiaal zijn gemaakt. Het gaat dan met name om plastic zakjes die gebruikt worden op de afdeling groente en fruit (AGF) van de supermarkt. Die zakjes hebben een prijs, die de consument betaalt.

De kosten lopen niet op tot duizelingwekkende hoogte: milieuorganisatie Adoc berekende dat een gemiddeld gezin 6 euro per jaar kwijt zal zijn aan AGF-zakjes. Het protest is er echter niet minder om.

De maatregel heeft vooral kwaad bloed gezet bij de populistische pers en op sociale media. Oud-premier Matteo Renzi, die nog steeds de motor is achter het huidige kabinet, wordt met de vinger nagewezen. Een vriendin van hem zou exclusief van de maatregel profiteren. De vrouw is president van het bedrijf dat mater-bi heeft ontwikkeld, een gepatenteerd plastic waarvan het hoofdbestanddeel maïsmeel is.

Italië vervult in de strijd tegen plastic zakjes een absolute voortrekkersrol. Italië was het eerste land in Europa dat het gebruik van plastic supermarkttassen aan banden legde. Sinds 2011 moeten die zakken biologisch afbreekbaar zijn en moet ervoor worden betaald. Het is dus niet verwonderlijk dat juist in Italië ook de eerste soorten bioplastic op de markt kwamen, zoals mater-bi.

Rome bindt de strijd tegen meer plastic wegwerpartikelen aan. Zo verbood de regering eind vorig jaar plastic wattenstaafjes, die vooral aftrek vinden op stranden en bij het water. Wattenstaafjes van papier of karton zijn beter afbreekbaar, maar de productiekosten van plastic stokjes zijn veel lager.

Opmerkelijk is dat de kosten voor het gebruik van AGF-tasjes in het niet vallen bij de bijna 80 euro die een Italiaans gezin in 2018 meer gaat betalen voor gas en elektriciteit.

Over die prijsstijging halen veel Italianen echter de schouders op. Italianen betalen nu al gemiddeld ruim 25 procent meer voor hun elektriciteit dan alle andere inwoners van Europa.