„Schoolstrijd was zaak van het hart”
Wat zou je missen als de schooldag begon met een quiz of voorlezen, en niet met zingen, bidden en een Bijbelverhaal? Op die vraag gaf de klas van meester J. de Olde antwoorden die hij zijn hele leven niet zal vergeten.
Vijftien leerlingen van de Veenendaalse Calvijnschool luisteren ademloos als de leerkracht uit het naburige Rhenen vertelt wat de kinderen in zijn klas antwoordden. Het is onderdeel van de lessen rond 100 jaar vrijheid van onderwijs die woensdagmiddag werden gepresenteerd.
Geen dagopening, geen Bijbelverhaal? „Dan vergeet je de Heere”, antwoordde Arianne. Lobke zou zich kil en verlaten voelen. En Rhodé zei: „Dan mis je Gods liefde en denk je niet aan wat Hij voor je doet.”
Zaak van het hart
De waarde, het voorrecht, de rijkdom van christelijk onderwijs aan leerlingen duidelijk maken, dat is het doel van de lessen die de Werkgroep Vrijheid van Onderwijs 1917/2017 heeft laten ontwikkelen. De geschiedenis ervan is belangrijk, wijst directeur D. van Wijngaarden naar Psalm 78:2 op het digibord: „Die stellen wij het nageslacht voor ogen.” Hij steekt een jubileumboek omhoog: de Calvijnschool is al 86 jaar oud. En andere christelijke scholen nog ouder.
Hoe de gelijkberechtiging van openbaar en bijzonder onderwijs tot stand kwam, een eeuw geleden, kunnen kinderen te weten komen uit het leesboek ”Schoolstrijd.” Schrijfster Marian Schalk-Meijering krijgt het eerste exemplaar overhandigd en leest er een passage uit voor. De schoolstrijd ging niet alleen om geld, zegt een oude man tegen een stel jonge schatzoekers. „Het was voor veel mensen een zaak van het hart! Hun kinderen moesten horen Wie de Heere Jezus is, dáár ging het om.” En daar moesten de ouders hard voor vechten.
Website
De Erdee Media Groep ontwikkelde de website 100jaarvrijheidvanonderwijs.nl en Hanneke van Eckeveld van uitgeverij De Banier in Apeldoorn laat de lessuggesties zien die bij het leesboek bedacht zijn. Ze toont een filmpje over Malala Yousafzai, de jonge Pakistaanse die de streng-islamitische heersers weerstond met haar pleidooi voor onderwijsmogelijkheden van meisjes. Malala werd door het hoofd geschoten, herstelde ongedacht en zette haar strijd voort. „Oók een schoolstrijd, weer anders dan bij ons.”
Meester De Olde uit Rhenen presenteert een les die hij op zijn eigen school ook al gaf. Hij vertelt zo spannend dat bij een van de volwassen luisteraars de mond openzakt. Het verhaal gaat over Wolter, ”Cocksiaan” in het Drentse Dwingeloo van 1842, die van de openbare naar de illegale christelijke school gaat en daarom door andere jongens wordt lastig gevallen.
Als zijn belagers vluchten, schreeuwen ze vanuit de verte nog wel even: „Die domkoppenschool zal toch niet lang bestaan.” Ze hebben het mis; het christelijk onderwijs had wél toekomst.
Hoe gaat het als de overheid dat niet bekostigt? Daarover kunnen leerkrachten met hun klas in gesprek. Neem de Calvijnschool, met 570 leerlingen: daar gaat jaarlijks bijna 2,5 miljoen euro in om. „Stel je voor dat de ouders of de kerk dat zouden moeten betalen…” En hoe gaat dat in het buitenland?
Lessen
Drs. A. A. van der Schans, geschiedenisdocent aan Driestar hogeschool, presenteert de informatie die hij samen met De Olde en de Walcherense basisschooldirecteur P. Kieviet rond het thema verzamelde en de lessen die ze schreven. Het staat allemaal op de website 100jaarvrijheidvanonderwijs.nl. De gebruikers ervan kunnen verhalen en foto’s insturen.
Even nog weer –als werkgroepsecretaris dr. L. D. van Klinken de bijeenkomst sluit– staat het voorrecht van 100 jaar vrijheid van onderwijs centraal: op de christelijke school is er onderwijs rond Gods Woord.
