De enquêtecommissie van het Europees Parlement die afgelopen jaar het gesjoemel onderzocht ging dinsdag met een kleine meerderheid akkoord met die aanbeveling. Het snoeiharde oordeel in het eindrapport over de rol van de EU-lidstaten en de Europese Commissie in het dieselschandaal werd vrijwel unaniem aangenomen.

De lidstaten zijn veel te slap geweest met het toezicht op autofabrikanten en de testen die de werkelijke uitstoot van schadelijke stoffen aan het zicht onttrokken. Het jarenlange gebrek aan handhaving door de Europese Commissie beoordeelt de onderzoekscommissie ook als wanbestuur.

De commissie stelt vast dat niet alleen Volkswagen maar ook andere automakers software in dieselwagens manipuleerden. Daardoor voldeden ze op papier aan de milieunormen, maar de echte uitstoot was veel hoger.

„Het is ontluisterend dat dit immense consumentenbedrog zo lang heeft kunnen voortduren”, aldus commissielid en mederapporteur Gerben-Jan Gerbrandy (D66). „Alleen Europees toezicht, zonder inmenging van nationale industriebelangen, kan dit doorbreken. Het is nu zaak het vertrouwen te herstellen.”

Commissielid Bas Eickhout (Groenlinks): „Onafhankelijk Europees toezicht is noodzakelijk om dit soort schandalen tegen te gaan. Meer dan tien jaar lang lag de verantwoordelijkheid bij lidstaten en Commissie en het is duidelijk dat zij niet in staat zijn tot onafhankelijke controle.”

De Europese consumentenclub BEUC is teleurgesteld dat in het rapport weinig aandacht wordt besteed aan het compenseren van de miljoenen bezitters van ‘sjoemeldiesels’ in Europa. Gerbrandy wil dat het kabinet consumentenorganisaties daar actief bij gaat helpen.

Het voltallige parlement gaat zich nu over het rapport en de aanbevelingen buigen. Eind mei vergaderen EU-ministers over nieuwe regels voor toezicht op de autosector.