De plannen voor samenwerking die nu zijn gepresenteerd gaan niet verder dan het inrichten van een coördinatiecentrum voor trainingsmissies in zwakkere landen die weliswaar niet direct in een crisisgebied liggen. Daarnaast willen de lidstaten meer samenwerken bij de aanschaf van militair materieel. De reden is simpel: hoe groter het kwantum dat wordt besteld, hoe hoger de korting die kan worden bedongen.

Zonder dat dit hardop wordt uitgesproken is wel helder dat op de achtergrond de komst van een nieuwe president in Amerika hierin meespeelt. Want de voorstellen die nu zijn gedaan, zijn natuurlijk niet nieuw. Al eerder zijn ze geopperd. Maar steeds weer vielen ze in de categorie: mooi idee, gaan we nog eens doen als we er tijd voor hebben. Andere zaken hadden prioriteit.

Tijdens zijn campagne heeft Donald Trump meer dan eens gezegd dat het niet zo kan zijn dat Europa zich veilig voelt onder de paraplu van de Verenigde Staten en zelf weinig doet aan het beschermen van de eigen veiligheid. Die waarschuwing lijkt te zijn aangekomen bij de diverse Europese regeringen. Frankrijk en Duitsland zagen er reden in om het voorstel te doen om naast het NAVO-hoofdkwartier een eigen EU-commandocentrum in te richten.

Dat laatste voorstel is nu van tafel. De NAVO blijft de verdedigingsmacht waarmee Europa eventuele agressors van het lijf zal proberen te houden. Daarbij heeft de secretaris-generaal van het bondgenootschap, Jens Stoltenberg, gezegd dat Trump zeker van plan is Europa te helpen als het wordt aangevallen.

De hulp van Amerika is zeker de eerste decennia nog onmisbaar. Een goed georganiseerde en getrainde krijgsmacht bouw je niet in een of twee jaar op – gesteld al dat alle Europese landen daarvoor zouden voelen. En de VS hebben zelf ook baat bij een stabiel en veilig Europa, al is het maar vanwege het economisch belang.

Dat alles neemt niet weg dat het signaal van Trump serieus genomen moet worden en ook niet misplaatst is. Europa heeft te lang gedacht te kunnen teren op de welwillendheid van Amerika. Vrijwel geen enkel Europees land geeft de noodzakelijk geachte 2 procent van het nationaal inkomen uit aan defensie. Met andere woorden: Brussel geniet bescherming van de VS en Washington zorgt daar niet alleen voor, maar betaalt ook de rekening. Dat lijkt wel op filantropie.

En het wrange daarbij is ook nog dat Europa soms stevige kritiek op Amerika heeft, juist als het gaat om het militair optreden. Dat is dubbel. Begrijpelijk dat de VS daar genoeg van hebben. Het wordt tijd dat Europa meer zijn eigen verantwoordelijkheid neemt zonder de VS los te laten.