Miljoenen migranten zoeken hun heil op ons continent. Velen van hen zijn beschadigd en gekwetst. Wat deze moslimburen ons in feite vragen is: deel alsjeblieft je vrede, veiligheid en vastig­heden met ons en onze kinderen. De vluchtelingenstroom vereist huma­nitaire en politieke daadkracht, maar vormt zeker ook een uitdaging voor christenen. Europa zal blijvend veranderen. Hoe rusten we de volgende generatie toe om ook deze nieuwe naasten lief te hebben? Christelijk onderwijs kan hierin een spilfunctie vervullen.

In mijn thuishaven Bradford komt de onrust tussen bevolkingsgroepen geregeld tot ontploffing. Zo ben ik ooit terechtgekomen op een school met overwegend islamitische leerlingen. De spanning in Bradford liep zo hoog op dat ik me grote zorgen maakte over de vrede van mijn stad. Totdat ik me realiseerde dat ik geroepen werd om hier iets aan te doen. Ik bad dat ik als een vredestichter op de bewuste school aan het werk zou mogen gaan. Tijdens mijn sollicitatiegesprek gaf ik aan te blijven bidden voor de schoolleiding, zodat het vertrouwen tussen de school en de gemeenschap weer hersteld zou worden.

In al de jaren dat ik op die school werkte, ben ik weinig mensen tegen­gekomen die uiteindelijk niet positief reageerden op onvoorwaardelijke liefde. Moslim­ouders observeerden me eerst jarenlang en nodigden me toen thuis uit om te vertellen wat het Evangelie nu eigenlijk inhoudt.

Wantrouwen

De godsdienstige verschillen tussen christenen en moslims leiden tot verdachtmaking en wantrouwen. Ondertussen staan er wel duizenden moslims aan onze grenzen. Mensen op zoek naar een veilig onderkomen. De rest van de wereld verwacht misschien het minst van ons christenen, dit vanwege de vijandschap tussen moslim en christen die er altijd geweest is. Toch mag juist van ons verwacht worden dat we een helpende hand bieden. Wij beseffen meer dan enig ander dat onze naaste de genade en ontferming van God nodig heeft.

Onze taak als opvoeders eindigt niet met persoonlijke bewogenheid met onze moslimnaaste. We dienen de volgende generatie voor te gaan en toe te rusten om christen te zijn in deze veranderende wereld.

Op de christelijke school van Bradford waar ik nu werk, komt 30 procent van de kinderen uit niet-christelijke gezinnen. De christelijke gezinnen vertegenwoordigen een diversiteit aan kerken, zowel theologisch als cultureel. Natuurlijk hebben we gekibbeld over de zaken waar christenen over ruziën. Maar we ontdekten ook dat dat wat we gemeenschappelijk hebben, veel waardevoller is.

Wat is mijn positiefste ervaring na 23 jaar christelijk onderwijs? Mijn generatie christenen groeide op in één kerk, hoorde slechts één kant van de geloofsleer benadrukt worden, en werd gevormd door één bepaalde traditie. We kwamen langs andere kerken, maar gingen er nooit naar binnen. Wat die kerken ook aan goeds hadden, we hielden ons er verre van. We bekeken het vaak met wantrouwen en vooroordeel, zelfs met enige verachting. Onze studenten echter zijn bij de meeste kerken langs geweest en er als gast hartelijk verwelkomd. Onze studenten kennen de programma’s en kenmerken van meer kerken dan hun eigen kerk. Ze zoeken waar echt geestelijk leven is en snakken naar verzadiging voor de geestelijke honger in hun prille christelijke leven. We moeten erkennen dat er bij God ruimte is voor mensen die wij soms maar moeilijk kunnen aanvaarden vanwege wie ze zijn. Gods liefde is echter groter dan onze theologie soms voor waar wil houden.

Naïef

Kunnen we zulke openheid aan? Waartoe sporen wij onze jonge mensen aan? Hoe geven we gehoor aan het gebod om onze naaste lief te hebben als onszelf? We moeten steeds opnieuw antwoord geven op de vraag wie onze naaste is. Houden we het bij een godsdienstige beoordeling terwijl we intussen met een boog om de nood van onze niet-christelijke medemens heen lopen? Of buigen we onszelf over een mens in nood, ook al ziet die in ons een vijand totdat onze daden het tegendeel bewijzen?

Jongeren hebben onze stimulans nodig. Ze zijn vaak al meer bewogen dan wij ouderen. Ze hebben minder last van vooroordelen, zitten minder vast aan godsdienstige gewoonten, ervaren minder obstakels om met mensen buiten de eigen groep om te gaan. Wij willen vaak vasthouden wat we hebben; jongeren hebben niets te verliezen en willen dat hun leven ertoe zal doen.

Ze zijn echter vaak ook nog onvolwassen en wat naïef, en maken nog gemakkelijk beoordelingsfouten. Ze zijn niet altijd in staat om alle verantwoordelijkheden te dragen waar hun hart hen toe aanzet. Zij zijn nog nieuw in de geestelijke strijd. Toch zullen we hun vertrouwen moeten geven.

Pijlen

De wereld rondom ons heeft een negatieve invloed op onze jeugd. Wat is de remedie? Moeten we hun het gevoel geven dat wij hen kunnen beschermen tegen de boze buitenwereld? Of zullen we hen meenemen in de worsteling om de noden van deze wereld te lenigen met de liefde en kracht van God?

Dit zou een belangrijk onderdeel van het christelijk onderwijs moeten zijn. Laat als onderwijzer en opvoeder persoonlijk zien Wie God voor je wil zijn. Leef naar wat je zegt. Wees bereid om te getuigen en je wijsheid met studenten te delen. Leer hun ontdekken hoe de wereld werkt én hoe God werkt in deze wereld. Gebruik de veiligheid van de school om naastenliefde in de praktijk te brengen. Adopteer passende projecten waarin je als opvoeder kinderen meeneemt om anderen te dienen en de bewogenheid van God te tonen.

Psalm 127 noemt kinderen pijlen in de hand van een held. Het is moeilijk voor opvoeders om zo te leven dat kinderen ons zien als strijders. Toch, ondanks eigen tekorten, moeten we wat we geleerd hebben investeren in de volgende generatie. Voor jonge mensen is het soms lastig om zich aan ons leiderschap te onderwerpen. Daarom is het cruciaal dat we er voor hen willen zijn. Als we oprecht godvrezend leven, zullen studenten graag met ons willen werken. In deze relatie ligt de sleutel om hun door God gegeven roeping te vervullen.

De auteur is oprichter van de Bradford Christian School (Verenigd Koninkrijk). Dit artikel is een bewerking van de lezing die hij deze week hield op de Europese Conferentie voor Christelijke Onderwijs in Nederland (Eccen).