Naast me een po, deksel half erop. In de hoek van de kamer een drietal lege portflessen. Op het tafeltje bij het hoofdeinde een foto, een rommelige asbak en een heus wijnglas. Gevuld. Zij, Chantal, een jonge vrouw, nakend onder het dekbed, op een kaal matras. Venus en Bacchus hadden haar inderdaad in hun greep. Een ijzige, dodelijke greep. De liefde had haar weinig geluk gebracht. Seksueel misbruikt in haar jonge jaren en verschillende relaties achter de rug. Breekpunt: de drank, waar ze niet van af kon blijven. Nu weer eens bij haar moeder aangeklopt. Berooid, gedesillusioneerd en zonder hoop. In de ban van de drank, zonder er weerstand aan te kunnen of willen bieden. Nauwelijks bang voor de dood en wel bang om af te kicken. Maar het moest. Haar lever liet het afweten. Wassend water klotste in haar buik en de bloeduitslagen waren alarmerend. Nu of nooit dus! Maar hoe? Zelf wilde ze niets. De verslavingskliniek had een wachtlijst, de riagg kon weinig en het CAD had zijn twijfels. Want zíj moet willen… Machteloosheid bekroop me.

Blamage
En toch. Daar zittend dacht ik aan het bijbelverhaal van die man. Verlamd. Gedragen door vier kameraden. Misschien ook wel tegengesputterd. Maar ze kenden geen pardon en droegen hem. Brachten hem bij Jezus. Díé wist er immers raad mee! Later mijmerde ik erover door. Want hoe zou het zijn in een wereld met enkel christelijke hulpverleners? Zou het verschil maken? Internist Abel Thijs betwijfelt het in een recent interview met deze krant. „Een christenarts is niet beter dan andere artsen. Misschien dat hij iets beter zou moeten zijn in z’n houding naar anderen. Maar dat is helaas niet zo.” Wellicht heeft hij gelijk. Verdrietig. Een blamage, aanklacht tegen dorre christelijkheid.

Want inderdaad, onze houding is spreekbuis van het hart. Het hart dat doordrenkt is van de bijbelse verhalen. Van jongs af word je deelgenoot gemaakt van de grote thema’s van het leven. De gebrokenheid, eigen zondigheid, het lijden, de dood. Maar ook de zin ervan, het eeuwigheidperspectief, Gods barmhartigheid in Jezus Kurios. Redding voor reddelozen en hoop voor hopelozen. Wonder op wonder. Thema’s die ons dag aan dag worden aangereikt. Hopelijk resoneren in het hart. En dat gaande maken. Ik geloof dan ook niet zozeer in de veel verweten zwartkijkerij van die orthodoxen. Want juist dat dagelijks refrein van hoop -buiten onszelf- doet leven! Het relativeert eigen mogelijkheden, accepteert onze eindigheid en doet hopen. Realistisch optimisme in de praktijk van alledag! Zeker weten dat dit het bezig zijn stempelt. Waar dan ook.

Optimisme
Ik denk aan Chantal. De opkomende machteloosheid wordt getemperd door de wetenschap dat God haar verslaving kan breken. Optimisme, dat bewaart voor fatalisme en zeker zal doorklinken in het motiveren voor verdere hulpverlening. Uiteraard doet het een appèl op de hulpverlener. Het vraagt om inzet! Om werkzame barmhartigheid, die de grenzen van negen tot vijf durft te overschrijden. Barmhartigheid, zoals Wilhelmus à Brakel die definieert: „ellendig te zijn, omdat de milddadige zich de behoeftigheid van een ander zoo aantrekt, alsof hij zelf in dien staat was.” Werkelijk éleos! Dan ligt het zwaartepunt van zorg niet zozeer bij de gewenste professionele distantie, maar veeleer bij de betrokkenheid op die ander.

Overigens zij niet vergeten dat dit optimisme erkenning is van Gods wonderlijk handelen met mensen. Dat maakt afhankelijk en brengt in de binnenkamer. Roept op tot gebed. Of hij of zij daarmee een betere hulpverlener is, laat ik in het midden. Maar het biedt wel perspectief. Want óp het gebed wil God wonderen doen.

Drs. A. van Wolfswinkel, huisarts