Het is niemand ontgaan vorige week: Mitch Henriquez is na zijn aanhouding overleden. De voorlopige conclusie van het openbaar ministerie is dat hij om het leven is gekomen door het geweld dat tijdens de aanhouding tegen hem is gebruikt.

De arrestatie van Henriquez is gefilmd. Bij zijn aanhouding wordt hij door vijf agenten in bedwang gehouden. Hij blijft zich namelijk continu verzetten.

Aanhoudingen als deze gebeuren in Nederland meerdere malen per dag. Van een enkele aanhouding verschijnt een filmpje en bij een heel enkele aanhouding raakt een verdachte gewond. In het extreemste geval overlijdt een verdachte. Soms omdat er aan de gezondheid van de verdachte al een hoop schortte. En ja, een heel enkele keer overlijdt een verdachte aan het geweld van de politie tijdens de aanhouding.

Heftige reacties

Telkens wanneer dergelijke aanhoudingen worden gefilmd, zijn de reacties heftig. Logisch: bijna niemand vindt daadwerkelijk geweld (dus niet in films of games) prettig om te zien.

Maar denk je eens in dat agenten dit soort geweld meerdere malen per maand, week of zelfs dag zien en moeten toepassen, afhankelijk van hun plaats van tewerkstelling en specifieke taak. Denk je eens in hoe het is om tijdens de uitoefening van je taak te worden aangevallen, geschopt en geslagen. Dat je uniform of uitrusting bijna van je lijf getrokken wordt, terwijl er om je heen omstanders staan te joelen, schreeuwen, filmen en met een beetje pech je nog een schop in je rug geven.

Wat doe je dan? Dan vecht je of je leven ervan afhangt, want misschien is dat wel zo. Wat gebeurt er als je buiten westen raakt? Kan de verdachte je dienstwapen te pakken krijgen? Dus vecht je alsof je leven ervan afhangt. Dat oogt niet prettig op een filmpje.

Maar die agenten zijn toch professionals? Die worden toch getraind en goed opgeleid? Vergeet het maar. Agenten worden opgeleid tot ”generalisten”, zoals men dat binnen de politie noemt. Een generalist moet alles kunnen. Hij weet van alles een beetje, maar is nergens echt een specialist in. Dat specialiseren lukt vaak alleen de politiemensen die een specifieke taak hebben. Denk aan milieupolitie, verkeersdienst, forensische opsporing of het arrestatieteam.

Aanhoudingen zijn een van de tientallen zaken waarvan politieagenten verstand moeten hebben en waar ze goed in moeten zijn.

Hoeveel uren krijgt een politieagent jaarlijks om zich alle geweldsbeheersing meester te maken? Het antwoord: 32 uur per jaar. Dat betreft hand-tot-handgevechten, autoprocedures, gebruik van pepperspray en de wapenstok, aanhoudingen in het openbaar vervoer, werken in grote mensenmassa’s, aanhouden van gestoorden, aanhoudingen in cafés en supermarkten, gebruik van het vuurwapen in alle mogelijke situaties en natuurlijk ook alle theorie die komt kijken bij het toepassen van geweld.

Uitrusting

Naast opleiding en training is er ook nog de uitrusting. Twee handen, een (te korte) wapenstok, ineffectieve pepperspray en na dertig jaar eindelijk een modern vuurwapen. Daar moeten agenten het mee doen. En waar is de taser? De statistieken bewijzen dat dit stroomstootwapen levens redt: overmatig geweld met vuisten en wapenstokken is niet nodig en als het meezit kan het vuurwapen in het holster blijven.

En laten we realistisch blijven. Henriquez had een heel simpele optie: meewerken. Hij is ongetwijfeld gewaarschuwd dat er geweld gebruikt zou worden. Dat is een van de dingetjes die agenten leren tijdens die 32 uur.

Deze casus kent alleen verliezers. Henriquez is overleden. Zijn nabestaanden moeten hem missen. Vijf agenten zijn buiten functie gesteld, terwijl ze waarschijnlijk hun opperste best deden om hun werk goed uit te voeren.

Maar wie is hier nu echt verantwoordelijk? Wie stuurt de agenten de straat op zonder goede middelen en met een belabberde training? Wie roept vervolgens op tv dat hij „bezorgd” is en de situatie „schokkend” vindt? Misschien wordt het tijd voor de minister om verantwoordelijkheid te nemen en te investeren in de opleiding, training en uitrusting van agenten.

Dat is de minister verplicht. Verplicht aan de agenten die elke dag op straat hun gezondheid en leven riskeren. Verplicht aan de burgers die op straat veilig moeten zijn. En zelfs verplicht aan de verdachten die worden aangehouden.

De auteur werkt bij de politie en heet in werkelijkheid anders. Dit artikel is een bewerking van een bijdrage op arrestatieteam.nl,