Voorzitter Erik Dannenberg van de VNG-commissie Jeugdzorg maakte dat maandag duidelijk tijdens een hoorzitting in de Senaat.

Het kabinet wil dat de wet op 1 januari 2015 van kracht wordt. Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer (VVD, PvdA, CDA, D66, ChristenUnie, GroenLinks en SGP) gaf daarvoor op 17 oktober groen licht.

In de nieuwe wet is jeugdzorg niet langer een verzekerd recht. Wel krijgen gemeenten een voorzieningenplicht, wat betekent dat zij moeten zorgen voor „een passend hulpaanbod” als ouders met opvoedingsproblemen bij hen aankloppen. Het rijksbudget voor de jeugdzorg wordt daartoe overgeheveld naar gemeenten, vanwege het begrotingstekort overigens wel met een budgettaire korting van 15 procent.

De wet moet ervoor zorgen dat gemeenten zo vroeg mogelijk contact leggen met probleemgezinnen, voordat opvoedingsproblemen escaleren. Het kabinet hoopt dat het beroep op dure, gespecialiseerde jeugdzorg daardoor daalt. Als de hele jeugdzorg onder de gemeenten valt, kunnen gemeenten hulpverleners bovendien dwingen snel met een gezamenlijk plan van aanpak te komen. Daarmee moet worden voorkomen dat de hulpverlening pas op gang komt nadat ouders eerst langs allerlei instanties zijn gestuurd.

Zorginstellingen, jeugdpsychiaters en ouderverenigingen van kinderen in de gespecialiseerde ggz-jeugdzorg waarschuwden de Senaat gisteren dat gemeentebestuurders de gang van zaken veel te rooskleurig voorstellen. Gemeenten gebruiken hun budgetten volgens hen te veel voor het contracteren van instellingen voor maatschappelijk werk en ambulante jeugdzorg, maar zien de gespecialiseerde jeugd-ggz over het hoofd.

Met name in de jeugd-ggz zal de budgetkorting waarmee de overheveling gepaard gaat, zorgen voor een kaalslag, is hun vrees. „Wat gebeurt er als in een bepaalde regio de 24 uurscrisisdienst omvalt? Naar wie verwijst de gemeente een jongere met een acute psychose dan door?” aldus directeur Paul van Rooij van GGZ Nederland.

Het overhevelen van de jeugdzorg per 1 januari 2015 is volgens kinderombudsman Marc Dullaert alleen verantwoord als de Senaat zich sterk maakt voor een driejarige overgangsperiode, waarin de gemeenten en het Rijk nog samen verantwoordelijk zijn. Hij zal daartoe een plan opstellen, samen met onder meer Jeugdzorg Nederland, GGZ Nederland en de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, zo kondigde hij gisteren aan.

Komend voorjaar besluit de Senaat of de jeugdwet per 2015 kan ingaan.

Lees ook in Digibron:
Kabinet hevelt jeugdzorg over naar gemeenten, RD, 2 juli 2013

Nerveuze Kamer zegt ja tegen jeugdwet, RD, 10 oktober 2013

Jeugdzorg moet passen bij identiteit, RD, 11 oktober 2013