De Europese Unie bespreekt vandaag tijdens de Third Eastern Partnership Summit de voortgang van het partnerschap tussen de EU en een aantal landen aan de oostkant van de EU die nog geen lidstaat zijn, zoals Moldavië. De Moldavische regering toont zich een groot voorstander van meer samenwerking met de EU en staat op het punt een associatieovereenkomst te tekenen. Eerder waren dergelijke overeenkomsten voor Polen, Roemenië en Bulgarije de opmaat naar een volwaardig EU-lidmaatschap.

De jongeren van de christelijke politieke jongerenpartij Noua Generatie, wiens moederpartij geen deel uitmaakt van de regeringscoalitie, proberen een degelijk standpunt te vormen over de samenwerking met de EU. Veel informatie, bijvoorbeeld over welke afspraken gemaakt gaan worden met de EU, houdt de Moldavische regering echter onder tafel. Dat praat natuurlijk niet lekker voor deze jongeren.

Wij als SGP-jongeren proberen al het mogelijke te doen om onze Moldavische vrienden en vriendinnen van Noua Generatie te helpen. Zo kunnen wij hun veel informatie verschaffen en helpen met hun standpuntbepaling ten aanzien van de EU. Anderzijds heeft SGP-jongeren veel nieuwe inzichten gekregen dankzij Noua Generatie. Wij maken uit hun zorgen op dat meer EU Moldavië op dit moment geen goed zal doen.

In Moldavië wonen zo’n 4 miljoen mensen. Ongeveer de helft van de beroepsbevolking werkt buiten de landsgrenzen, meestal in Rusland. De invloed van Rusland op Moldavië is groot, voornamelijk vanwege de energieaanvoer en de militaire aanwezigheid in Transnistrië, een autonome regio binnen Moldavië. Afhankelijkheid van Rusland is wel het laatste wat Moldavië kan gebruiken. Dat rechtvaardigt echter nog niet ieder EU-plan dat als alternatief gepresenteerd wordt.

Na het ondertekenen van de overeenkomst met de EU in Vilnius, zo is de gedeelde vrees van Noua Generatie en SGP-jongeren, zal er een nieuwe stroom arbeiders op gang komen. Veel jonge en opgeleide mensen, die nu hooguit 300 euro per maand verdienen in Moldavië, zullen naar het EU-gebied reizen. Dit wordt ook wel de ‘brain drain’ genoemd. Een land zonder hersens heeft geen toekomst.

De EU slaat een modderfiguur door alleen wat posters te sponseren die in Chisinau zijn opgehangen. Daarop staat de oproep aan geneeskundigen dat ze vooral in Moldavië moeten blijven om daar hun werk te doen. Een betere maatregel kon men in Brussel blijkbaar niet bedenken.

Zo’n 70 procent van de kinderen in Moldavië groeit op in afwezigheid van ten minste één ouder. Van deze groep kinderen groeit 20 procent zelfs op zonder beide ouders: zij werken in het buitenland en keren slechts af en toe terug in Moldavië. Deze situatie is in veel opzichten schrijnend: kinderen hangen op straat, raken soms verslaafd en presteren niet meer op school. Gevolg: corruptie in het onderwijs. De ouders stoppen de leerkrachten wat geld toe voor een voldoende. Al deze problemen met hun neveneffecten zullen toenemen wanneer de poort naar de EU opengaat.

Met het associatieakkoord zullen de reeds bestaande EU-donaties aan Moldavië doorgaan en uitgebreid worden. Het land staat echter op plaats 94 van de corruptie-index van Transparency International. Er is stelselmatig sprake van massale omkoping van kiezers.

De regering van Moldavië ziet het EU-geld graag komen. Niet dat zij het direct in de zak zullen steken. Wel zullen net als bij Roemenië en Bulgarije sommige bedrijven grote opdrachten krijgen voor bijvoorbeeld de aanleg van nieuwe wegen. Deze bedrijven hebben weer goede connecties met toppolitici en hoge regeringsfunctionarissen. Zo is de corruptiecircel rond. De EU, toch al geen ster in het verantwoord uitgeven van geld, kan hier onmogelijk controle op houden.

EU-steun met het partnerschap is ook afhankelijk gemaakt van implementatie van liberale wetgeving op het gebied van onder meer homorechten. De bevolking van Moldavië is in overgrote meerderheid christelijk, toch lijkt de Moldavische regering Brussel al tegemoet te willen komen. Een veeg teken. De EU heeft meer bedoelingen met de samenwerking dan alleen economische vooruitgang in Moldavië.

SGP-jongeren zullen de Nederlandse regering vragen in EU-verband maatregelen te nemen tegen de corruptie en de te verwachten brain drain, alvorens verder te gaan op de weg van een associatieakkoord.

De auteur is internationaal secretaris van SGP-jongeren en was vorig weekend spreker op een conferentie van PPCD Noua Generatie in Chisinau, Moldavië.