Eén element is karakteristiek voor de manier waarop betrokken en minder betrokken buitenstaanders in het Westen het conflict tussen Israël en de Palestijnen benaderen. Ik blijf ervan overtuigd dat de toekomst voor Palestijnen en Israëliërs er rooskleuriger zou uitzien als die benadering veranderde.

Onlangs las ik twee opinieartikelen over ‘het’ conflict. Naar aanleiding van een rapport van de Adviesraad voor Internationale Vraagstukken (AIV) over het Midden-Oosten raadde Jaap Hamburger, voorzitter van Een Ander Joods Geluid (EAJG), minister van Buitenlandse Zaken Timmermans aan om in nationaal en internationaal verband (uitsluitend) Israël onder druk te zetten (RD 7-5).

De voorzitter van Likoed Nederland, Tom Struick van Bemmelen, reageerde daarop (RD 9-5) met een tirade tegen Arabische leiders, organisaties en landen. Het artikel was in feite een aanklacht tegen de Israëlhaat dan wel het onbenul van meneer Hamburger, zijn „splinterorganisatie”, en de AIV.

De inhoud van beide artikelen, geschreven door twee personen die ongetwijfeld begaan zijn met het wel en wee van Israël dan wel de Palestijnen, is minder relevant dan de vorm waarin ze waren gegoten. Die vorm komt geheel overeen met de toon van de websites van de organisaties die Jaap Hamburger en Tom Struick van Bemmelen voorzitten. Waar EAJG de schuld voor het conflict –en dus de sleutel tot een oplossing, mocht die bestaan– vrijwel uitsluitend aan Israëlische zijde legt, bestaat er volgens Likoed Nederland geen twijfel over dat het slechts aan de diverse Arabische vijanden ligt dat het hier de laatste 65 jaar hommeles is.

Het toespelen van de zwartepiet is een geliefde hobby van veel zogenaamde vrienden van de Palestijnen en Israël. Soms gebeurt dat op beschaafde wijze, maar regelmatig gaat het er daarbij grof aan toe. Zelden worden er eigenlijke argumenten gebruikt.

Een goed voorbeeld hiervan is de recente discussie rond het afzeggen, door professor Stephen Hawking, van deelname aan een conferentie in Israël. Her en der verschenen er ”online postings” van ‘supporters’ van Israël, die de zwaar gehandicapte professor ertoe opriepen geen gebruik meer te maken van mede door Israëlische vindingen mogelijk gemaakte spraaktechnologie, als hij zo ‘tegen Israël’ is. Dit ging natuurlijk helemaal voorbij aan wat professor Hawking had gezegd, een boodschap waar je het mee eens of oneens kunt zijn.

Net als hun zogenaamde vrienden zijn ook de belangrijkste partijen in het conflict zelf vooral druk met het zoeken van splinters en balken in de ogen aan gene zijde en met wederzijdse beschuldigingen en verdachtmakingen. Israël noch de Palestijnen komen met initiatieven die onderhandelingen mogelijk zouden kunnen maken. Integendeel, in Jeruzalem, Gaza en Ramallah lijkt men er vooral op gebrand om de status-quo tot in einde der dagen te laten voorduren.

De feitelijke uitkomst hiervan zal hoogstwaarschijnlijk een eenstaatrealiteit zijn, een ‘oplossing’ waaraan Palestijnen noch Israëliërs –Joden én Arabieren– veel plezier zullen beleven. Slechts de grote onruststokers –een fanatieke, redelijk goed georganiseerde en van buitenaf uitstekend gefinancierde minderheid van Joden en Arabieren aan beide zijden van de Groene Lijn– spinnen garen bij de status-quo, en doen er alles aan om de ‘leiders’ aan beide kanten ervan te overtuigen dat elke verandering een verslechtering is.

Is het Arabische vredesplan van de Saudische koning, geadopteerd door de Arabische Liga, volmaakt? Verre van dat. Toch kan dat plan de basis vormen voor onderhandelingen die de impasse zouden kunnen doorbreken. De enige alternatieven voor dergelijke onderhandelingen zijn eenzijdige stappen –die nooit veel goeds opleveren– en/of meer en meer oorlogen.

Tot op heden hebben Europa en de VS steeds geprobeerd zowel de kool als de geit te sparen. Brussel en Washington zijn er traditioneel huiverig voor om Israël dan wel de Palestijnen (de Palestijnse Autoriteit én Hamas) op hun gedrag en beleid aan te spreken. Moed en doorzettingsvermogen zijn daarvoor vereist, pressie- en paaimiddelen moeten in dit verband niet bij voorbaat geschuwd worden, en niemand moet hierbij worden ontzien of uitgesloten.

Als al onze werkelijke vrienden en bondgenoten vastberadenheid, oprechte betrokkenheid en kritische vriendschap tonen, en niet –zoals de heren Hamburger en Struick van Bemmelen– voornamelijk de eeuwige schuldvraag proberen te beantwoorden door slechts naar ‘de andere kant’ te wijzen, denk ik dat we er uiteindelijk sneller uit zullen komen dan iemand tot nu toe had durven dromen.

De auteur is historicus. In 1995 emigreerde hij naar Israël.