Sombere klanken, maandagmiddag tijdens het binnenvaartcongres van de brancheorganisatie BBU in Hardinxveld-Giessendam. Wim Onderdelinden van administratie­kantoor Abri schat dat 75 procent van de ondernemers kampt met spanningen op de rekening-courant: zij lopen tegen hun limieten aan en kunnen niet meer aan hun aflossingsverplichtingen voldoen.

De crisis die eind 2008 begon, duurt langer dan verwacht. Binnenkort komt ING met zijn jaarlijkse economische verkenningen voor diverse sectoren. Onderdelinden voorspelde dat in het rapport over de binnenvaart de verwachte kentering –vorig jaar nog ingeschat op 2017– naar achteren zal verschuiven.

Het zijn met name ondernemers met grote, jonge schepen die forse klappen oplopen. „Zij hebben nog te weinig vlees op de botten”, zei Onderdelinden.

Oudere schepen met lengtes tot 86 meter draaien gemiddeld nog redelijk goed. Toch is ook hier minder geld beschikbaar voor onderhoud of vervanging. Banken doen volgens de accountant steeds moeilijker als er om extra ruimte wordt gevraagd. „Schepen van voor 1985 willen ze niet meer financieren.”

Oudere schippers zien hun pensioen verdampen. De verkoopwaarde van de schepen is gekelderd, geld om zich bij te verzekeren is er niet en al aangekochte huizen zijn op de pensioendatum niet afgelost.

Lilian van Hiele van het Steunpunt Binnenvaart noemde schrijnende voorbeelden van gezinnen die in grote problemen zijn gekomen. Terwijl het steunpunt enkele jaren geleden hoofdzakelijk bijsprong bij sociale problemen, is nu bijna de helft van de aanvragen direct gerelateerd aan financiële nood.

Schippers stuiten volgens Van Hiele bij officiële instanties vaak op een muur van onbegrip en onbekendheid met de binnenvaart. Zo blijkt het vaak onmogelijk om een uitkering te krijgen zolang je nog op het schip woont. Ook komt het voor dat deurwaarders beslag willen leggen op het huisraad van een domicilieadres.

Onderdelinden vindt dat de overcapaciteit in de sector drastisch moet worden aangepakt. Ook riep hij de schippers op meer samen te werken, bijvoorbeeld door het vormen van coöperaties.

Volgens voorzitter Jan van Belzen van de christelijke schippersbond CBOB heeft de binnenvaart wel degelijk toekomst. Hij brak een lans voor nauwe afspraken met het wegtransport en de spoorwegen over een gezamenlijk logistiek systeem. „Bij de inrichting van de Tweede Maasvlakte is dat al gebeurd. Het is nu tijd om dat naar een landelijk niveau te tillen.”

Denktank CBOB richt zich op identiteit

De Christelijke Bond van Onder­nemers in de Binnenvaart (CBOB) heeft maandag een denktank ingesteld, die invulling gaat geven aan de identiteit van de organisatie. „Het gaat ons om de waarde van de C. Zoek eerst het Koninkrijk van God”, verklaarde voorzitter Jan van Belzen.

Waar de neutrale ONS en de rooms-katholieke RKBS sinds vorig jaar geheel zijn opgegaan in de nieuwe Binnen­vaart Branche Unie (BBU), heeft de CBOB alleen de niet-identiteitsgebonden belangenbehartiging daarbij ondergebracht en besloten om tegelijk als zelfstandige vereniging te blijven bestaan. Volgens Van Belzen –in het dagelijks leven SGP-burgemeester van Barendrecht– ontleent de CBOB zijn bestaansrecht aan het feit dat hij altijd oog heeft gehad voor geestelijke zaken. Volgens hem lopen christelijke schippers door de recessie steeds vaker tegen gewetensvragen op. Zo neemt de druk om op zondag te gaan varen sterk toe.

In het nieuwe platform hebben zitting CBOB-bestuurslid Jan Blonk, binnenvaartpredikant ds. L. Krüger en de leden Peter Kruijt, Jan Veldman, Lenie Peggeman, Géke Kingma en Leo van der Maas.