Serieus
Jongeren hebben echtheid nodig en willen graag dat opvoeders hen serieus nemen. Een flauwe opvoeding of een opvoeding die met haar eigen basis sjoemelt, stuurt een kind niet in de richting van die basis, maar zendt het eigenlijk stuurloos het bos in. Het kind voelt zich niet serieus genomen en zoekt naar ernst en waarheid, naar een duidelijk kompas. Hoe jonger een kind is, hoe minder het zelf door heeft dat het serieus genomen wil worden. Een kind wil alleen maar blindelings aannemen dat het pad dat de opvoeder wijst het juiste pad is: „Mijn vader weet alles.”
Duidelijkheid is daarbij erg belangrijk. Ik weet niet of u het herkent, maar bij het Bijbelverhaal over Jona in de vis gaat het verstand wel eens aan de slag, en dan is dat verhaal al vlug een sprookje.
Stel dat je die vraagtekens aan je kleine kinderen doorgeeft, dan groeien zij op met een Bijbel met vraagtekens. De vragen komen wel, maar als een kind opgegroeid is met een onfeilbaar Woord hoeven vragen geen twijfels te worden.
Volgens mij nemen opvoeders kinderen tegenwoordig serieus op een manier zoals men volwassenen serieus neemt. Met veel dingen zou je niet vroeg genoeg kunnen beginnen.
Daarom passen de eerste beginselen van seksuele voorlichting bijvoorbeeld al op de kleuterschool, zo onderwijzen ons pedagogen. Daarom delen ouders hun twijfels ten opzichte van Bijbelse verhalen, want dat is eerlijk: „Mama weet het ook niet zeker, hoor, of Jona wel echt drie dagen in de vis zat, misschien is het maar een beeld.”
Is het met kleine kinderen nog helder hoe je hen benadert, met pubers wordt dat moeilijker. Zij prikken overal doorheen. Zo hoorde ik recent vanaf een preekstoel de vraag: „Jullie denken misschien dat het wel mee zal vallen op de oordeelsdag.” Nu, ik kan iedereen er voor altijd van verzekeren dat jongeren uit onze kerken die veronderstelling niet herkennen. Mijn ervaring is dat ze voor de oordeelsdag huiveren.
Ze willen dus een duidelijk, onversneden en niet-kerkpolitiek antwoord op de vraag hoe ze zich op die oordeelsdag kunnen voorbereiden. Jongeren hebben liever een confronterende boodschap dan het antwoord op een vraag die ze niet stellen. Jongeren zijn niet meer te boeien, werpen ouderen vaak tegen. Het is niet waar. Jongeren hebben grote behoefte aan mensen aan wie ze zich op kunnen trekken qua koers, levenswijsheid, kennis en godsdienst.
En die mensen mogen ook streng zijn. Ze mogen adviseren en het beter weten. Flauwheid ontmoeten jongeren al voldoende in hun sociale media; levenswijsheid des te minder.
Hoe het dus moet, kinderen opvoeden of hun iets proberen te leren? Gewoon zoals uw kleuterjuf dat vroeger deed. Streng, geduldig en liefdevol.
En: wat kennis betreft stond ze mijlenver boven de kinderen in de kring. Vandaar dat u zo goed luisterde en aannam wat ze u voorhield.
