Vorige week stak Moshe Silman (57) zichzelf in brand tijdens een grote demonstratie in Tel Aviv. Hij overleed vrijdag aan zijn verwondingen. In de brieven die hij rondstrooide toen hij als een fakkel in brand stond, verklaarde hij zijn daad. Hij was arbeidsongeschikt geraakt en toen hij geen goedkope huurwoning kreeg, zag Silman - een paar jaar geleden nog een succesvolle middenstander - geen uitweg meer. Zondag volgde een vijftiger in een rolstoel zijn voorbeeld. Hij overgoot zich in Tel Aviv met brandstof en stak zich in brand. Ook deze man klaagde over schulden.

„Steeds meer mensen in Israël redden het niet,” aldus demonstrant Moshe Cohen. Hij besloot onlangs het heft in eigen hand te nemen en bouwde met een aantal medestanders een illegaal tentenkamp ten noorden van Tel Aviv. „Met deze ‘sociale nederzetting’ strijden wij voor betaalbare huurwoningen en hulp voor de allerarmsten. Een huis kopen is voor de meeste Israëli’s niet eens een optie. Om een hypotheek te krijgen, moet je 30 procent van de koopprijs aanbetalen. Maar het leven is hier zo duur dat je aan sparen niet toekomt.”

In tegenstelling tot Nederland heeft Israël nauwelijks betaalbare sociale huurwoningen. „In de jaren 60 was zo’n 50 procent van de woningen nog bestemd voor sociale huur. Maar die zijn verkocht aan de grote aantallen immigranten die sindsdien naar Israël zijn gekomen. En sinds de jaren 70 zijn alleen nog op grote schaal goedkope koopwoningen in nederzettingen in de Palestijnse Gebieden gebouwd. Nu regeert het geld”, zei dr. Emily Silverman, hoogleraar sociale geografie aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem.

Het ministerie van Volkshuisvesting zegt sinds de massale protesten van vorig jaar hard aan oplossingen te werken. „We bouwen jaarlijks 85.000 nieuwe huizen en pompen geld in stedelijke vernieuwing. De bureaucratie wordt aangepakt en er is hulp voor jonge stellen die een huis willen kopen. Voor de allerarmsten is de huursubsidie verdubbeld.”

Het is onvoldoende, vindt Silverman. „ Er worden nog steeds geen betaalbare huurwoningen in de grote steden gebouwd. En de financiële barrières die banken opwerpen voor hypotheken zijn niet aangepakt.”

Moshe Cohen blijft voorlopig in zijn tentenkamp. „Mensen moeten de kans krijgen een eigen huis en een stukje grond te bezitten. Maar het belangrijkste is dat wij strijden tegen de groeiende inkomensongelijkheid in Israël.”