Dat blijkt uit de biografie ”De voorman. Henk Feldmeijer en de Nederlandse SS” van Bas Kromhout (1975). „De voortdurende radicalisering van Feld­meijer lijkt op die van terroristen”, aldus Kromhout, die maandag op het onderzoek promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Feldmeijer was in de ogen van de Duitsers zelfs de belangrijkste leider binnen de NSB, die de partij en daarmee Nederland moest nazificeren. Hij was pleitbezorger van de Groot-Germaanse SS-idealen binnen de NSB, in tegenstelling tot de „softere” en nationalistische Mussert.

Feldmeijer werd al in 1932, als 479e, lid van de NSB. Hij wijdde zich vanaf 1935 helemaal aan de partij. Zijn studie wis- en natuurkunde zette hij ervoor aan de kant en hij werd vanaf 1935 steeds radicaler in zijn opvattingen.

Door zijn ijver klom hij snel op bij de NSB, waar hij altijd tot de hardliners behoorde. Tot aan zijn dood in februari 1945, op weg naar het front in de Betuwe, bleef hij een fanatiek gelovige in de SS-leer van ”Blut und Boden”.

Onderbelicht

Feldmeijers rol binnen de NSB is, ook in de geschiedschrijving van dr. L. de Jong, onderbelicht gebleven vergeleken bij die van Rost van Tonningen, stelt Kromhout. „Feldmeijer is interessant, omdat hij een belangrijke rol heeft gespeeld als hoofd van de Germaanse SS. Die afdeling binnen de NSB zette hij in opdracht van Reichsführer-SS Heinrich Himmler op om de Duitse belangen binnen de partij te borgen. Hij werd geacht Mussert op het rechte pad te brengen in het belang van de nazificering van Nederland. Toen dat niet bleek te lukken, overwogen de SS-autoriteiten Mussert af te danken en Feldmeijer tot ”Leider” te benoemen.”

Door zijn fanatisme en zijn status was Feldmeijer een concurrent van Rost van Tonningen, die algemeen beschouwd wordt als de belangrijkste rivaal van Mussert. Rost was ouder en meer gearriveerd dan Feldmeijer, maar hij kon niet voorkomen dat zijn jonge rivaal bij Himmler in een beter blaadje stond. Niet alleen door Feld­meijers jeugd en toewijding, maar ook omdat hij, anders dan over Rost gezegd werd, ras­zuiver was. „Mussert was hele­maal op Rost van Tonningen gefixeerd en schreef daar zelfs nog over vanuit zijn cel. Daarom heeft Rost zo veel aandacht gekregen. Maar Rost beschouwde Feldmeijer als zijn voornaamste rivaal en Feldmeijer was voor Mussert veel bedreigender.”

Feldmeijer leidde een berucht commando dat mensen vermoordde als represaille voor aanslagen op Nederlandse colla­borateurs. Een van de leden was de vorige week overleden Klaas-Carel Faber.

Breivik

Een belangrijk thema in de biografie is de vraag hoe het proces van radicalisering verloopt. Volgens Kromhout „een actuele vraag, na 9/11, de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh en de slachtpartij door Anders Breivik. Dat een getalenteerde student wis- en natuurkunde aan de Groningse universiteit zichzelf al in 1932 bekeerde tot het nationaalsocialisme, lijkt verbazend. Toch is het gezien zijn achtergrond als zoon van een law-and-ordermilitair wel begrijpelijk. Hij had al een rechts-conservatieve, niet-kerkelijke achtergrond. Maar hij was tegelijkertijd wel op zoek naar een levensvervulling. Hij ging zich tijdens zijn studie voor immateriële zaken interesseren, en zocht het zelfs in het spiritisme. Daarnaast groeide zijn rancune jegens de elitaire corpsstudenten, waar hij –als een van de weinige beursstudenten– niet bij hoorde. Die combinatie van ressentiment en behoefte aan een ideaal was de voedings­bodem. En hij wilde steeds recht blijven in de leer.”

Kromhout beschrijft Feld­meijers radicalisering aan de hand van nieuw ontdekte ego­documenten. De opvallendste is het groeiboek van Feldmeijers zoontje, dat de NSB’er sinds diens geboorte bijhield. Kromhout ontdekte het op de website Marktplaats. In het boek staan niet alleen de eerste stapjes, maar ook ontboezemingen over de politieke situatie en vaderlijke vermaningen voor later die helemaal passen bij de nationaal­socialistische wereldbeschouwing.