Wijn en wijsheid achteraf
Voor wie het nog niet weet, dorpsvertegenwoordigers zijn echte mensen. Het bewijs daarvan is te lezen in het rapport over de Wassenaarse ‘dorpsrel’ van het private onderzoeksbureau BING. Enkele gemeenteraadsleden en wethouders, sommigen met aanhang, hebben na een raadsvergadering in februari een nazit gehouden. Tot diep in de nacht en met drank op tafel. De nazit was gelet op de spanningen binnen de raad kennelijk bedoeld om partijen dichter bij elkaar te brengen. Helaas is dat jammerlijk mislukt.
Bijna een week lang blijft het stil. Maar dan worden er door een vrouwelijk gemeenteraadslid raadsvragen gesteld. Volgens haar verklaring, die overigens per gelijke post ook de media heeft bereikt, is zij bij de nazit seksueel geïntimideerd door een van de wethouders. Leiden is in last en de poppen zijn aan het dansen. Onwillekeurig resoneert de reclame: drank maakt meer kapot dan je lief is.
De geest is uit de fles en blijkt er niet gemakkelijk in terug te kunnen keren. Uiteindelijk wordt in opdracht van de burgemeester een heus integriteitsonderzoek gestart naar de vermeende intimidatie door de VVD-wethouder. En of dat al niet goed genoeg is, wordt een „onpartijdige”, meelezer in de persoon van Bas Eenhoorn, aangezocht.
BING krijgt de eervolle taak van dit onmogelijke onderzoek nog iets te maken. Niet minder dan accountant Jaap ten Wolde en zijn team proberen door te dringen in de details van deze uit de hand gelopen borrelnacht. Het openbaar gemaakte rapport geeft een aardige inkijk in de manier waarop het onderzoek is uitgevoerd en wie er zijn medewerking aan heeft verleend.
Vier van de twaalf nazitters, onder wie het geïntimeerde raadslid, weigeren tot heden elke medewerking. De weigeraars vinden het onderzoek veel te smal van opzet en hebben geen enkel vertrouwen in de in hun ogen partijdige meelezer. De onderzoekers concluderen ten slotte op basis van ten minste zeven ontkennende getuigen en de eveneens ontkennende wethouder: „(wij) achten (…) het onwaarschijnlijk dat de vermeende seksuele intimidatie daadwerkelijk heeft plaatsgevonden.”
Alhoewel mijn handen jeuken als het om feitenonderzoek gaat, word ik van dit rapport niet vrolijk. Want ondanks de weigering van de geïntimideerde en enkele anderen wordt wat de andere acht van de twaalf hebben gezegd voor juist en volledig, althans zeer waarschijnlijk, gehouden.
Overigens ontpopt Ten Wolde zich in het rapport met de disclaimer als rechtgeaarde accountant. „Het niet meewerken aan ons onderzoek heeft naar het ons voorkomt, mede gezien het feitencomplex, geen materieel beperkende invloed gehad op onze conclusie en beoordeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat verklaringen van degenen die medewerking aan het onderzoek geweigerd hebben (op onderdelen) tot andere bevindingen en/of conclusies zouden hebben kunnen leiden.”
De onderzoeker heeft geen bewijs dat er geïntimideerd is. Ook niet van het tegendeel. Het accountantsvak verplicht bij essentiële weigering van medewerking aan het onderzoek en bij gebrek aan voldoende bewijs tot het teruggeven van de opdracht. De vraag is of voor de conclusies van de onderzoekers een voldoende deugdelijke grondslag bestaat. Hier volstaan kennelijk de ontkennende verklaringen en het feit dat de anders zo weerbare geïntimideerde nu blijft zwijgen. En dat in het licht van de ernst van de beschuldiging.
Het onderzoeksbureau had zijn handen beter niet aan deze dorpsrel moeten branden. De enige die wellicht met gezag betrokkenen aan de praat zou hebben gekregen, was een officier van justitie of rechter-commissaris geweest.
De nacht is voor het ongedierte, zei een oud-politiecollega al. Raadsleden en wethouders horen op dat nachtelijk tijdstip bij moeders onder de wol. En het gemeentehuis is verboden terrein voor de fles. Als de wijze Salomo Wassenaar geregeerd zou hebben, zou hij ter plaatse Spreuken 20 hebben gedicht: Wijn is een spotter, sterke drank een onruststoker, niemand die daardoor gaat zwalken, is wijs.
De auteur is directeur bij Grant Thornton Forensic & Investigation Services. Reageren? nietbijbroodalleen@refdag.nl