Commentaar: Een onopvallend sterfgeval
Niet dagelijks, maar toch zeker met regelmaat zijn er korte berichten in de krant te lezen over mensen die langere tijd dood in eigen huis lagen. Onopvallende sterfgevallen.
Deze week trof de politie van Leeuwarden het lichaam aan van een gestorven man. Hij bleek al ruim een maand geleden te zijn overleden. Een buurman had veel last van vliegen en vermoedde dat deze afkomstig waren uit de naast zijn huis gelegen woning. En belde de politie.
De Duitse serveerster Dorena W. was al tien maanden spoorloos verdwenen toen zij dood werd gevonden in de bezemkast in haar huis. Toen de politie de jonge vrouw aantrof, hadden vrienden, familie en buren haar nog niet gemist.
Onopvallend sterfgeval. Veel meer dan een geval, een nieuwtje, lijkt het niet te zijn. Een kort bericht in de krant dat afschuw opwekt. Natuurlijk in de eerste plaats vanwege het weerzinwekkende van een lichaam dat in verregaande staat van ontbinding verkeert. Wie daarmee te maken heeft gehad, raakt die beelden en die lucht nooit meer kwijt.
Afschuw vooral ook om de omstandigheden waaronder zo iemand de dood vond. Misschien wel, zoals dat wordt genoemd, een natuurlijke dood. Maar wel in de uiterste consequentie van eenzaamheid.
Misschien zit daar de grootste afschuw. Geen familie die hem of haar omringde, geen kennissen, geen zorgverleners, geen mens.
Op de Amsterdamse begraafplaats Sint Barbara liggen 55 onbekende personen begraven. De politie heeft vorige week van een aantal van hen DNA-sporen afgenomen in de hoop de identiteit alsnog vast te kunnen stellen en deze doden een naam te kunnen geven.
Geleefd in eenzaamheid, gestorven in dezelfde eenzaamheid, zonder familie of vrienden, soms zelfs zonder naam.
De individualisering zet door in de samenleving. Levensverbanden, familie- of kennissenkringen lossen langzaam op. Mensen raken steeds meer op zichzelf aangewezen. Alle sociale vangnetten ten spijt. Ondanks alle goedbedoelde websites over dit onderwerp.
Van de oudere Nederlanders zegt 14 procent soms een gekozen dood als optie te zien. Dat blijkt uit een onderzoek onder ruim 1600 ouderen in opdracht van het televisiediscussieprogamma Hollandse Zaken. Verder zegt 64 procent van de 1600 ondervraagde 50-plussers dat mensen die ”klaar zijn met het leven” het recht hebben hun leven op een humane manier te (laten) beëindigen. Voor 19 procent van de ondervraagden is eenzaamheid een reden om ”uit het leven te stappen”.
Zorg voor en omzien naar elkaar begint niet met een website over eenzaamheid of het oprichten van een stichting tot welzijn van de eenzamen. Zorg kan niet worden overgedragen omdat we het zelf zo druk hebben met werk en ambt, met eigen gezin of carrière.
Zorg is plicht; christenplicht, opdracht dus. Het is weten wie je buren zijn, belangstelling hebben voor hun leven, klaarstaan als er zorgen zijn, meeleven als het verdriet slechts één deurtje verder binnendringt.
Dan hoef je als buurman de politie niet te bellen.