Frappant, toch? Het is vast geen toeval, zo viel links en rechts te beluisteren, dat Rutte en de zijnen zich zo welwillend opstellen richting de orthodox-gereformeerde mannenbroeders. De huidige coalitie heeft deze partij immers hard nodig als tweede, informele gedoogpartner naast de PVV?

Toch schuilt in zo’n voorstelling van zaken al snel enige overdrijving. Want het is –om ons tot het derde voorbeeld te beperken– natuurlijk niet alleen om Van der Staaij en Dijkgraaf te pleasen dat Donner de SGP met rust laat. Ook als deze heren níet op een sleutelpositie hadden gezeten, zou de antirevolutionair Donner er niet happig op zijn geweest deze partij het recht te ontzeggen vrouwen te weren van kieslijsten.

Wat Donner enorm helpt om de SGP vooralsnog te ontzien, is dat de partij in 2006 een betekenisvolle statutenwijziging doorvoerde. Legde de SGP in de jaren negentig van de vorige eeuw in haar statuten vast dat alleen mannen volwaardig lid konden worden van de partij, zo’n tien jaar later haalde men het gemaakte onderscheid weer uit de statuten weg.

De bedoeling van die laatste ingreep was duidelijk: wie in zijn statuten ‘discrimineert’ tussen mannen en vrouwen, maakt het emancipatiedrijvers zoals het Proefprocessenfonds Clara Wichmann gemakkelijk om juridische stappen tegen hem te gaan zetten. Wie zijn statuten van dit onderscheid zuivert, ontneemt zijn ideologische tegenstander een voor de hand liggend aangrijpingspunt.

Zette de SGP daarmee de sluis open naar vrouwelijke volksvertegenwoordigers? Dat zeker niet. In het beginselprogramma van de partij staat nog altijd vermeld dat „het regeerambt voorbehouden is aan de man.” Vrouwen die lid worden van de partij worden geacht met dit beginselprogramma in te stemmen. Het zou merkwaardig zijn als ze zich dan vervolgens toch zouden laten kandideren voor raden, Staten of Kamers.

Hoe dan ook, door de statutenwijziging van vijf jaar geleden kon Donner deze week onbekommerd aan de Tweede Kamer schrijven dat er bij de SGP in formele zin (!) geen beletselen bestaan voor het kandideren van vrouwen. Die stelling klopt als een bus. Als ergens in het land een kiesvereniging besluit een vrouw te kandideren voor de gemeenteraad, heeft het SGP-hoofdbestuur geen formele titel om dat te verhinderen.

Een slimmigheidje van het kabinet en van de SGP? Een handig woordenspel? In zekere zin wel. Het doet sterk denken aan de wijze waarop de ChristenUnie in 2008 de interne discussie over homoseksuele volksvertegenwoordigers beëindigde. Ook toen bij sommige partijgangers de roep om expliciet vast te leggen dat homoseksueel levende personen nooit de ChristenUnie kunnen vertegenwoordigen.

De partij koos uiteindelijk voor een andere, indirecte route. CU-vertegenwoordigers worden geacht in te stemmen met de Uniefundering en het Kernprogramma. Daarin staat ondermeer dat het huwelijk „een publieke verbintenis is tussen een man en een vrouw” en dat „seksuele omgang onlosmakelijk verbonden is met het huwelijk.”

Het volgen van een dergelijke strategie lijkt voor christelijke partijen in de 21e eeuw nog de enige begaanbare weg om zich Verlichtingsfundamentalisten van het lijf te houden. Hij is ook niet bij voorbaat onbijbels. „Zijt voorzichtig als de slangen en oprecht als de duiven”, onderwees Jezus Zijn discipelen.

Lastig is wel wanneer „voorzichtig zijn” voorrang moet hebben boven „oprecht zijn.” Bovenbeschreven pragmatische constructies lijken ietwat af te doen aan het „oprecht zijn”, in zoverre dat zij het geven van een helder apologetisch getuigenis niet bevorderen.

Moeilijke vraag is verder wat op lange termijn het gunstigst is. Kan er ooit een moment komen dat het de SGP spijt om niet onder het gematigde regime van Rutte een veer te hebben gelaten, aangezien zij dan door een veel radicaler kabinet geheel wordt kaal geplukt?