De auteurs van ”Adam en Evert. De spanning tussen kerk en homeseksualiteit” redeneren: We weten tegenwoordig dat er niet alleen een relatie mogelijk is tussen een man en een vrouw, maar ook tussen twee mensen van hetzelfde geslacht. Daarom zou je in plaats van over Adam en Eva, ook over Adam en Evert kunnen spreken.

Langs onder andere deze weg van Bijbelinterpretatie zou je volgens de auteurs –Ruard Ganzevoort, Erik Olsman en Mark van der Laan– de spanning tussen de kerk en homoseksualiteit kunnen verminderen. Ganzevoort is hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. De andere schrijvers studeerden af aan dezelfde universiteit. Hun specialisatie had raakvlakken met het onderwerp homoseksualiteit.

Bewogenheid met mannen en vrouwen die klem komen te zitten tussen wie ze zijn en de kerk waarbij ze horen dreef de schrijvers tot onderzoek. Onderzoek speciaal in de evangelische en de orthodox-gereformeerde kring, waar homofiele relaties dikwijls als problematisch worden gezien.

Voor het onderzoek hebben de auteurs verschillende personen gesproken die spanning ervaren tussen hun gevoelens en de kerkelijke opvattingen over homoseksualiteit. De betrokkenen krijgen daardoor een gezicht. De oplossingen die zij voor hun problemen vinden, zijn verschillend. De een zoekt een uitweg in het verlaten van de kerk en de ander neemt ondanks zijn of haar geaardheid de toevlucht tot een traditioneel huwelijk. Zo geven de schrijvers diverse voorbeelden van mensen die klem zitten in hun situatie.

Uit het boek valt in ieder geval te leren dat pastorale zorg voor jongeren en ouderen met homoseksuele gevoelens dringend nodig is. In het pastoraat mag geen kerk aan deze nood voorbijgaan. De vormgeving van de pastorale begeleiding hangt sterk af van de beelden die men van homoseksualiteit heeft. De auteurs onderscheiden een zestal beelden. Het heeft gevolgen voor de pastorale zorg of je homoseksualiteit ziet als gebrokenheid of als zonde. Beschouw je homoseksualiteit als iets waartegen gestreden moet worden, dan geeft dit een andere reactie dan wanneer je homofilie als ziekte bestempelt. En de keuze tussen anders zijn en jezelf mogen zijn heeft in begeleiding weer andere gevolgen voor het pastoraat.

De beelden die de auteurs onderscheiden worden in sterke mate bepaald door de vraag hoe tegen de Bijbel wordt aangekeken. Duidelijk is dat de schrijvers de Bijbel niet aanvaarden als openbaring van God. Zij beschouwen die als een bundel verhalen zonder absolute autoriteit.

De antwoorden die de scribenten formuleren en de beoordelingen die zij geven zijn daardoor nauwelijks bruikbaar voor wie het openbaringskarakter van de Bijbel handhaaft. De uitsplitsing in zes beelden is wel verhelderend als het gaat om de omgang met vragen rond homoseksualiteit. De praktijk leert echter veelal dat er allerlei mengvormen van deze beelden bestaan.

Voor de auteurs houdt zelfverloochening op bij het wezenlijke ik van de mens. Spreekt de Bijbel echter juist niet over zelfverloochening die aan het eigen ik niet voorbijgaat? Zelfverloochening vraagt offers in het zijn van elk mens.

Het is jammer dat in het boek onnauwkeurig wordt omgegaan met Genesis 2:24: „Daarom zal de man zijn vader en moeder verlaten, en zijn vrouw aankleven; en zij zullen tot één vlees zijn.” Dit is een goddelijk gebod aan het adres van Adam en Eva. Ook de Heere Jezus handhaaft deze instelling. Kun je dan nog zeggen dat de Heere Jezus zwijgt over homoseksuele relaties, zoals de auteurs suggereren?

De schrijvers wensen medemensen zo te begeleiden dat ze een stapje dichter bij God komen. Het eigen gelijk in het pastoraat is dan niet meer van belang. Wel is het de vraag of dat stapje dichter naar God voor ons niet betekent dat we een weg moeten gaan die tegengesteld is aan ons verlangen en streven. Het gaat dan niet om het gelijk van pastor of pastorant, maar om het samen leren buigen voor en onder God en Zijn Woord.

Adam en Evert. De spanning tussen kerk en homoseksualiteit, dr. Ruard Ganzevoort, Erik Olsman en Mark van der Laan; uitg. Ten Have, Kampen, 2010; ISBN 978 90 259 6040 7; 169 blz.; € 16,90.