„Wintertijd, heerlijk een uur extra slapen”
GRONINGEN (ANP) – Wintertijd is goed voor mensen. Ieder jaar slapen we gemiddeld een paar minuten korter, dus een uur extra is hoognodig. „Heerlijk dat extra uur slaap en tijdelijk meer licht ‘s ochtends”, zegt Martha Merrow, hoogleraar moleculaire en genetische chronobiologie aan de Rijksuniversiteit Groningen.
In de nacht van zaterdag op zondag gaat de klok ‘s nachts een uur terug. Door dat uur extra slapen, komen de biologische klok en de sociale klok dichter bij elkaar volgens de Amerikaanse hoogleraar. „We hebben ‘s ochtends licht nodig om ons fitter te voelen.” Het effect van de wintertijd is overigens snel uitgewerkt, omdat het nog korter licht wordt naarmate de winter vordert.
Volgend jaar maart gaat de zomertijd in en wordt de klok weer een uur vooruitgezet. „Rampzalig” volgens Merrow. „Daar hebben veel meer mensen last van.”
„In een ideale wereld hebben we geen wekker nodig. Dan weet je wanneer je het beste naar bed kan gaan en het beste kan opstaan.” Volgens Merrow is het in het algemeen voor kinderen het beste om vroeg te gaan slapen en vroeg weer op te staan. Dat ritme verschuift steeds meer naar laat naar bed en laat opstaan. „De piek ligt zo rond 21 jaar. Jongeren van die leeftijd presteren het best als ze laat gaan slapen en dan laat opstaan.” Vervolgens schuift het ieder jaar weer ietsje terug tot middelbare leeftijd, dan gaat het weer terug naar het niveau van tienjarige kinderen.
Scholen en bedrijven zouden zich meer moeten aanpassen aan de biologische en sociale klokken, meent de hoogleraar. „Die arme jongelui, hun lichaam is ingesteld op laat slapen en laat opstaan, maar ze moeten om 8 uur ‘s ochtends in de schoolbanken zitten.” Het argument dat jongeren ‘lui’ zijn omdat ze ‘s ochtends niet uit hun bed kunnen komen, wuift de Amerikaanse weg. „Het voelt vaak alsof ze drie uur voordat ze moe zijn al in bed liggen en dus ook drie uur eerder opstaan dan dat hun lichaam er klaar voor is.”
Merrow is geen voorstander van de klok twee keer per jaar verzetten. „Ik heb niet het idee dat mensen zich beter en fitter voelen door ‘s winters meer zon in de ochtend en ‘s zomers meer zon in de avond.” Als de zomertijd ook in de winter zou gelden, dan zou het rond de jaarwisseling pas rond 9 uur ‘s ochtends licht worden.
„Ik denk niet dat het afgeschaft wordt, hoor. Nederlanders houden veel te veel van die lange, lichte zomeravonden.”
