Commentaar: Bezuinigingen omroepbestel
Op het Mediapark in Hilversum beseffen ze dat de lucht boven het Nederlandse omroepbestel de afgelopen weken snel is dichtgetrokken. Met de start van de onderhandeling tussen VVD, PVV en CDA voor een nieuw te vormen kabinet, is het huidige omroepbestel in gevaar. Zowel de VVD als de PVV heeft weinig bezwaren om fors te snijden in het publieke omroepbestel. En dus kan het niet anders of de bezuinigingsbuien gaan leegregenen boven het Mediapark. Het meest gehoorde voorstel is om een van de drie publieke tv-netten helemaal te schrappen.
De NOS heeft nu besloten zelf in de aanval te gaan. NOS-directeur Jan de Jong heeft gezegd dat het omroepbestel eenvoudiger en goedkoper kan en dat het bestel daarvoor grondig op de schop moet.
De Jong denkt dat de bezuinigingen het best gerealiseerd kunnen worden door het mes te zetten in het aantal omroepen. Op dit moment telt Nederland ruim twintig publieke omroepen, maar daar zouden er nog maar een handvol van over moeten blijven. De NOS stelt voor te komen tot één neutrale omroep voor de nieuwsvoorziening –de NOS zelf– en daarnaast nog een drietal ledengebonden omroepen. Een van die ledengebonden omroepen zou dan de progressieve vleugel van de Nederlandse kijkers moeten bundelen, één de meer conservatieve en één de levensbeschouwelijke. Binnen deze omroepblokken zouden eventueel ook meerdere omroepen kunnen samenwerken. De Jong stelt dat Hilversum met deze maatregelen 25 tot 30 miljoen kan bezuinigen.
Helemaal nieuw zijn deze voorstellen niet. Zo kwam de baas van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), Henk Hagoort, begin dit jaar al met het voorstel het aantal omroepen terug te brengen tot vijftien.
De kritiek van een omroep als de TROS is dat de NOS in deze plannen zichzelf buiten schot laat. Want de NOS kan niet veel meer bezuinigen, meent De Jong, zonder dat de kwaliteit van de nieuwsvoorziening in gevaar komt.
Dat is zeker niet het enige argument dat tegen de NOS-voorstellen kan worden ingebracht. Want welke omroep moet nu eigenlijk precies in welk omroepblok worden ingedeeld?
Te vrezen valt verder dat het voor levensbeschouwelijke omroepen met een duidelijk identitair profiel in de constellatie die nu door de NOS wordt voorgesteld nog moeilijker wordt een eigen geluid te laten horen. Mag de EO, om maar een voorbeeld te noemen, straks nog een programma uitzenden waarin duidelijk stelling genomen wordt tegen de islam? Of moeten ook hier, onder druk van de coördinator van het omroepblok, de naden dichtgesmeerd worden met de loze kalk die uitgaat van het principe dat alle religies in wezen gelijk zijn?
Dat er omroepen zijn die zonder enige pijn kunnen fuseren, is duidelijk. Maar met de door de NOS voorgestelde fusiedwang, wordt de structuur van het Nederlandse omroepbestel zo tot in de kern aangetast dat daarover echt grondig moet worden nagedacht. Het moet, gezien het huidige radio en tv-aanbod, niet al te moeilijk zijn flink te snoeien in het omroepbudget voordat je de hele structuur van het bestel op z’n kop zet.
